Bill Gates wil met Geert Wilders naar arme landen in Afrika

Bill Gates, oprichter van Microsoft, mengt zich in de discussie. Zijn boodschap: “Blijf geven aan arme landen”. 'Ik zou de heer Wilders graag meenemen naar Afrika en hem laten zien hoe daar met duizend dollar een kinderleven wordt gered. Ik denk dat hij zijn standpunt over het korten op ontwikkelingssamenwerking meteen zou veranderen. Het sterven van een kind is een tragische gebeurtenis.' De oproep van Bill Gates slaat natuurlijk op de politieke discussies over Ontwikkelingssamenwerking. We horen het steeds vaker en steeds luider: “Geef minder aan arme landen, want het helpt niet. Weggegooid geld”. Bill Gates komt tot een tegengestelde conclusie: 'Nederland is altijd het grote voorbeeld geweest, dat we hebben voorgelegd aan alle landen in de wereld. En nu wil juist Nederland zijn bijdrage terugbrengen. Dat kan grote consequenties hebben voor de inspanning die andere landen nog willen doen.' Bill Gates benaderde zelf de redacties van de NOS en De Volkskrant. Kennelijk was hem ter ore gekomen welke discussie er in Nederland speelt. Zoals bekend steekt Gates miljarden dollars in hulp aan de allerarmsten. Nederland was lang een voorbeeldland. In de tijden van Jan Pronk heette het zelfs ‘gidsland’. Dat is bijna een vies woord geworden. De discussie ‘helpt het of helpt het niet’ is ingewikkeld. Aan beide kanten zijn mooie en schrijnende voorbeelden. Vooral de kritici roeren zich. Zo zegt oud-VVD-kamerlid Arend Jan Boekestein deze week in De Volkskrant: “Een willekeurig Afrikaans land krijgt jaarlijks gemiddeld 400 missies op bezoek. Allemaal blanke mannen die allemaal verschillende voorwaarden stellen. Dan komt een regering niet aan regeren toe. Als je maar voortdurend hulp aanbiedt doodt je als het ware het initiatief van zo’n regering.” Wie dit leest denkt als snel: “Minder Ontwikkelingshulp? Géén hulp meer!” Die versimpeling is verlammend. Ook in een corrupt land kun je in gerichte projecten mensen helpen sterker te worden (empowerment), zich te scholen (vrouwen!), duurzame energie te gebruiken (zon) en bijvoorbeeld ondernemer te worden. Dat ideaal breng je niet dichterbij door landen te laten stikken. Econoom Ton Dietz van de Universiteit van Leiden is zeer kritisch over ontwikkelingshulp (“Er is heel veel mis gegaan”) maar zegt ook: “Heel veel verbeteringen op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg en infrastructuur zijn op het conto te schrijven van de hulpindustrie. Als die er niet geweest zou zijn, was er lang niet zoveel bereikt.” Treurig is intussen wel dat deze discussie er toe leidt dat Nederland steeds meer naar binnen kijkt. De invloed van de PVV laat zich hier gelden. Alsof er niks ten westen van Hoek van Holland en ten oosten van Enschede is… De gevolgen in de publieke opinie blijven niet uit. Nederland verspeelt zijn goede naam. Steeds meer kiezers hier in Nederland nemen de boodschap van ‘weg met Ontwikkelingshulp’ gretig over. In de hoofden van kiezers blijft de krantenkop hangen. Niet de nuancering daarachter. De strijd tegen armoede en corruptie is de laatste tientallen jaren ongekend succesvol geweest. De armoede daalt wereldwijd spectaculair, dood door honger en ziekte neemt af, scholing neemt toe en steeds meer landen hebben een democratische regering gekregen. Over die successen lees je zo zelden. En als de politieke discussie zo doorgaat zullen we er steeds minder over lezen. En – nog treuriger – dan zullen vele miljoenen mensen in ontwikkelingslanden met veel talent en ambitie om een beter leven op te bouwen ook niks meer van ons horen. Zelfs multimiljardair Bill Gates kan daar weinig aan veranderen.

Charles Groenhuijsen

Bron(nen): Trouw Volkskrant Volkskrant