Waarom worden we zo gelukkig van meerstemmige zang? Plus: de relatie tussen muziek en dopmanie

dinsdag, 25 februari 2025 om 15:25

25 februari 2025, 15:21Het maakt op velen een grote indruk wanneer ze een koor horen zingen. Meerstemmige zang kan kippenvelmomenten opleveren, maar waar komt dat eigenlijk door?, vraagt Erik Scherder, hoogleraar Klinische neuropsychologie.Het is een bekend fenomeen dat mensen van meerstemmige zang houden, bevestigt Scherder. We worden er zelfs gelukkig van. Maar waarom? "Samen zingen betekent dat je het op elkaar moet afstemmen. Je wil weten en horen dat het ook echt klopt met elkaar", zegt de hoogleraar.

Synchronisatie

Mensen moeten dan "synchroniseren" en dat activeert allerlei netwerken in onze hersenen die ook helpen bij het reguleren van emoties. Daarnaast heeft het een positief effect op de hartregulatie en ademhaling.

Dopamine

"Op het moment dat dat ook echt gebeurt, maak je nog meer stofjes vrij. Denk aan dopamine, het hormoon oxytocine, maar ook endorfines. En die geven jou dat geluksgevoel."Het is ook nog eens "heel gezond" wanneer die netwerken in onze hersenen zich op elkaar afstemmen. Emoties als stress, angst en somberheid worden dan gereguleerd.

Empathie

Maar om meerstemmige zang ook effectief te laten zijn, moeten de zangers wel empathie hebben voor elkaar, vertelt Scherder. "Dan lukt het afstemmen veel beter. Je moet een warm gevoel hebben voor elkaar."

Kracht

Bovendien doen mensen dit al vanaf het "prille begin", stelt Scherder. "We hadden geen taal. We hadden eerst de klanken." Op die manier konden we elkaar horen. En dat oergevoel gebruiken we nog altijd, bijvoorbeeld wanneer we samenkomen na een tragische gebeurtenis. "Dan gaan we op die plek met elkaar zingen, omdat dat een enorme kracht geeft aan elkaar."

Het verband tussen dopamine en muziek

Het verband tussen dopamine en muziek is fascinerend. Muziek kan inderdaad een sterke invloed hebben op ons dopaminesysteem, wat verklaart waarom muziek zo'n krachtige emotionele ervaring kan zijn.

Hier zijn de belangrijkste verbanden:

Dopamineafgifte tijdens muziekbeluistering: Onderzoek heeft aangetoond dat bij het luisteren naar muziek die we aangenaam vinden, er dopamine vrijkomt in ons beloningssysteem. Dit gebeurt vooral tijdens emotionele hoogtepunten in de muziek of bij anticipatie op een favoriet muzikaal moment.
Voorspelling en beloning: Ons brein houdt van het voorspellen van muzikale patronen. Wanneer onze voorspellingen uitkomen (of op een interessante manier worden doorbroken), geeft dit een dopaminerespons. Muziek die de juiste balans heeft tussen voorspelbaarheid en verrassingen stimuleert het dopaminesysteem het meest.
Emotionele verwerking: Muziek die emoties oproept, vooral positieve, activeert dopaminerge circuits in de hersenen. Dit verklaart waarom muziek ons humeur kan verbeteren.
Sociale verbinding: Samen muziek maken of beluisteren kan ook dopamine vrijgeven door de sociale verbinding die het creëert.
Therapeutische toepassingen: Vanwege deze dopaminerelatie wordt muziek gebruikt in therapieën voor aandoeningen waarbij dopamine een rol speelt, zoals de ziekte van Parkinson en verslavingen.

Deze dopaminerespons verklaart waarom we naar onze favoriete nummers blijven terugkeren en waarom muziek zo'n universele en krachtige rol speelt in alle culturen.