"Banken hebben nog steeds alle kenmerken om opnieuw voor een crisis te zorgen"

"Banken moeten beter worden gecontroleerd dan kerncentrales. Ze zijn namelijk veel schadelijker." Dat zegt de meest invloedrijke economiecommentator ter wereld, Martin Wolf. Vlaams opinieblad Knack sprak met de Britse econoom.

Hervormingen Wolf is uiterst kritisch over de hervormingen na de financiële crisis. "De bankenwereld wordt gedomineerd door vijfentwintig gigabanken die nog groter zijn dan vroeger," zo begint hij. "De oude structuren zijn grotendeels intact gebleven. Hier en daar is het financiële systeem versterkt, bijvoorbeeld door grotere buffers aan te leggen. Maar die buffers zijn nog niet groot genoeg, en het systeem draagt nog alle kenmerken in zich om op een nieuwe crisis uit te draaien, zoals de riante bonussen die bankiers verleiden om onverantwoorde risico’s te nemen. Nu al voeren bankiers in Washington de druk op om de banken te dereguleren. Ook de toxische bankproducten zijn terug."

Hij vindt dat de winstmarges omlaag moeten. "Het systeem eist onrealistische winstmarges, van 15 procent en meer, terwijl 5 procent zou moeten volstaan, want een bank is eigenlijk een publieke dienstverlener. Het vraagt van een bankier veel moed om zich daartegen te verzetten. Jamie Dimon, de ceo van de Amerikaanse zakenbank J.P. Morgan, is zo’n man. Maar we moeten niet alleen naar de Verenigde Staten kijken. Ook in Europa zijn sommige banken slecht geleid, zoals Fortis, Dexia, ING, ABN AMRO en Deutsche Bank.

Controle Wolf vindt dat banken beter gecontroleerd moeten worden dan een kerncentrale. "Ze zijn veel schadelijker. Kerncentrales zijn redelijk veilig. In de vijftig jaar dat ze al bestaan, zijn er maar enkele incidenten geweest. En zelfs bij de ergste nucleaire ramp, in Tsjernobyl, zijn er relatief weinig slachtoffers gevallen. Die schade is triviaal, vergeleken met wat een grote bankencrisis kan aanrichten. De economie van de ontwikkelde landen is nu een zesde kleiner dan ze zonder de bankencrisis geweest zou zijn. Dat is een kolossaal verlies, groter dan het verlies dat de meeste oorlogen veroorzaken. Die achterstand zullen we waarschijnlijk nooit meer goedmaken."

Kleinere eurozone Hij had liever een kleinere eurozone gezien. "Met Duitsland, de Benelux, Oostenrijk en Frankrijk. Andere landen zou ik pas toegelaten hebben als ze hun economische huishouden op orde hadden. Maar dat was destijds onmogelijk: je kon niet van start gaan zonder Italië en Spanje. Die beslissing was politiek begrijpelijk, maar financieel oerdom. Het is nu te laat om nog naar dat idee terug te keren. Dat zou ook te duur zijn. Verbeteringen aanbrengen is wél nog mogelijk. Door een echte bankenunie te bouwen, bijvoorbeeld. Banken moeten loskomen van de lidstaten: er moeten echte Europese banken komen, zoals de Amerikaanse. Als in Texas een bank in de problemen komt, blijft het financiële systeem overeind. Dat gebeurt niet als een grote bank in Duitsland valt."

Verder pleit hij voor een Europees Monetair Fonds. "Een lidstaat met veel schulden moet een hogere inflatie mogen hebben dan rijke landen − de Europese Centrale Bank probeert daar nu werk van te maken. En het zou wenselijk zijn om euro-obligaties te creëren. Banken hebben zo’n veilige haven nodig."

Bron(nen): Knack