Tijdens de boerenprotesten klinkt overal weerzin tegen Brussel. Geïnspireerd door de acties in Nederland van boze
boeren en de verkiezingsoverwinning van de
BoerBurgerBeweging (BBB) vorig jaar, protesteren nu door heel Europa boeren. Overal klagen ze over lage inkomsten en strenge regelgeving.
Toch krijgt de landbouw al ruim zestig jaar subsidies van Europa. Geen enkele bedrijstak in Europa komt ook maar in de buurt van de landbouwsector als het gaat om steun en
subsidie. Het
FD rekende uit hoeveel de boerensector inmiddels heeft opgestreken.
Het vergt nogal wat speur- en rekenwerk van het FD. De uitkomst is dat Brussel sinds 1962 – het eerste jaar dat Europa boeren steunde – gecorrigeerd voor inflatie de landbouwsector in totaal € 3246 miljard, oftewel € 3,2 biljoen, uitkeerde.
Helemaal in het begin van de Europese subsidies hadden die een zekere logica. De Tweede Wereldoorlog was nog niet lang geleden. Toen was het West-Europa opgebroken dat het zichzelf niet kon voeden. Onderleiding van de Nederlander Sicco Mansholt werd heel veel geld uitgetrokken om de voedselproductie op te voeren.
Er speelde uiteraard ook politiek mee. ‘Het subsidiëren van de landbouw was in het begin van de Europese samenwerking deel van de deal tussen Duitsland en Frankrijk’, zegt de Wageningse onderzoeker Roel Jongeneel tegen het FD. In ruil voor toegang van de Duitse industrie tot de Europese markt kreeg landbouwnatie Frankrijk Europese inkomenssteun voor agrariërs.
Het beoogde doel - voedselzekerheid - is helemaal uit zicht geraakt. Door grondbezit als subsidiecriterium ‘komt 80% van de Europese landbouwsubsidies bij de 20% grootste boeren’, weet onderzoeker Jongeneel. ‘De subsidies zijn min of meer uitgewerkt; ze hebben zich vertaald in hogere grond- en pachtprijzen en hebben betekend dat meer boeren zijn gebleven en concurreren om de schaarse grond’, zegt landbouweconoom en akkerbouwer Krijn Poppe.
Omgerekend over de huidige 9,1 miljoen boeren in de Europese Unie betekenen de FD-berekeningen dat Brussel in 61 jaar gecorrigeerd voor inflatie in totaal €356.669 subsidie per boer verstrekte.