Economen pessimistisch over Duitse maakindustrie: “We kampen met een mentaliteitsprobleem”

Verschillende economen luiden de noodklok over de staat van de Duitse maakindustrie. Er gaan veel bedrijven failliet; energie-intensieve producenten dreigen te vertrekken naar het buitenland; de export staat onder druk; en het land zou op kampen met een mentaliteitsprobleem. Zijn deze zorgen terecht?

Hoogleraar economie Hanno Beck trekt een vergelijking met 'Die Mannschaft'. “Het Duitse voetbal geeft in zekere zin weer hoe het gesteld is met de Duitse economie”, zegt hij tegen het AD. Zowel sportief als economisch kampt Duitsland volgens hem met een mentaliteitsprobleem. “Jeugdteams hoeven de score niet meer bij te houden. Niemand weet met hoeveel je verliest. Dit is symbolisch voor het afglijden van de hele natie. Universiteiten leveren intussen academici af van een bedenkelijk niveau, zonder aansluiting op de arbeidsmarkt.”

De Duitse economie krimpt naar verwachting als enige van de zeven meest geïndustialiseerde landen (G7), en wel met 0,3 procent. Ondertussen vallen er 23,8 procent meer Duitse bedrijven om als een jaar geleden. Chemieconcern Basf zag zijn omzet in het tweede kwartaal met 25 procent kelderen en maakt zich 'grote zorgen' om de crisis in de chemische industrie die heel Europa teistert.

Ook de Duitse chemiereus Evonik noteerde met een verlies van 19 procent aan omzet belabberde kwartaalresultaten. “Zulke zwakke verkoopvolumes hebben we lang niet meer gezien, of eigenlijk nog niet eerder”, stelt topman Christian Kullmann.

“Het begint mensen op te vallen dat de Duitse industrie onder druk staat”, zegt Carsten Brzeski, hoofdeconoom bij ING Duitsland. Hij noemt de cijfers ‘dramatisch’. De Duitse industriële productie ligt nog altijd 6 procent onder het niveau van voor de pandemie. Voor de chemie- en staalsector is dat zelfs 12 procent.

“Waar het orderboek vorig jaar nog vol liep door een inhaalvraag, drogen de opdrachten deze zomer op. Minder vraag uit China. Door de-risking, maar ook doordat de Chinezen zelf de producten kunnen maken”, legt Brzeski uit. In China worden de Duitse automakers Volkswagen, Audi en Mercedes keihard voorbijgestreefd door de goedkope, elektrische modellen van Chinese concurrenten als NIO, Lynk &Co, Hongqi en Zeekr.

Nederland is niet immuun voor de economische problemen van zijn Oosterburen. “Als Duitsland minder welvarend is, gaat het minder importeren uit andere landen. Er gaat meer gespaard worden, dus ook minder geïnvesteerd in handelsrelaties met buurlanden. Dat is direct voelbaar in Nederland”, legt Beck uit.

“Binnen de regering is er allesbehalve consensus over wat er moet gebeuren”, ziet Brzeski. Net als twintig jaar geleden, toen Duitsland te boek stond als ‘de zieke man van Europa’. “Het duurde enkele jaren voordat politici in actie kwamen. Maar met 5,5 miljoen werklozen was de urgentie om tot een oplossing te komen groter. Die ontbreekt nu.”

Bron(nen): AD