Gaat China de export van zeldzame aardmetalen verbieden? De spanning loopt op

China is al decennialang bezig een monopolie voor elkaar te krijgen in de zeldzame metalen, die nodig zijn voor high-tech-apparatuur en de energietransitie. Nu dreigt het Aziatische land om de export van deze grondstoffen te verbieden als troefkaart in de 'chipsoorlog' tussen de VS en China.

Politiek econoom Ron Stoop legt op Twitter uit waarom de dominante zeldzame aardmetaalproducent China juist nu overweegt om de export van deze transitiestoffen naar delen van het Westen te verbieden.

Geen toeval“China heeft de afgelopen decennia doelbewust een monopoliepositie op het gebied van zeldzame aardmetalen opgebouwd. Dit is geen toeval, maar onderdeel van een geopolitieke strategie. Zo zei Deng Xiaoping, voormalig leider van de Chinese Communistische Partij in 1987 al: het Midden-Oosten heeft olie, wij hebben zeldzame metalen”, schrijft Stoop.

“Zo'n dominante positie in deze fundamentele grondstoffen nodigt dan ook uit om gebruikt te worden als diplomatiek drukmiddel. Dit is overigens niet de eerste keer dat dit gebeurt. China schortte in 2010 al tijdelijk de export van zeldzame aardmetalen naar Japan op, nadat er een incident met een vissersboot had plaatsgevonden vlakbij de Senkaku-eilanden.”

Productie opgeschroefd“Maar de afgelopen jaren lijken er langzaam dingen te veranderen in de zeldzame aardmetalenwereld. Meerdere landen zien het belang in van het starten van de eigen productie. In de afgelopen jaren is de productie in een aantal landen – onder andere Myanmar, Australië en de VS – opgeschroefd. Daarbij moet gezegd worden dat China bij veel van deze operaties betrokken is, of een afnemer is van de onbewerkte grondstoffen”, vertelt de politicoloog.

“Er zijn nu verschillende Westerse – en westersgezinde – landen die samen proberen om aanvoerketens op te bouwen buiten China om. Australië speelt hier, als groot mijnbouwland, een belangrijke rol in. Zo werken de VS en de EU nu intensiever samen om kritieke grondstoffen veilig te stellen.”

Politieke doelen“Deze afkalving van de Chinese monopoliepositie – die overigens nog verre van voltooid is – zorgt ervoor dat China nu toch probeert om maximale politieke doelen te bereiken met haar dominantie in zeldzame aardmetalen – nu het nog kan. China heeft waarschijnlijk het doel voor ogen om zeldzame aardmetalen te gebruiken als troefkaart in de ‘chipsoorlog’, die nu een paar jaar woedt tussen de VS en China.”

“Het dreigen met exportverboden kan een manier zijn om concessies af te dwingen bij landen die afhankelijk zijn van deze belangrijke grondstoffen, en om zo bepaalde restricties af te zwakken of een patstelling te creëren. Op termijn zal dit monopolie, mits andere landen verstandig beleid voeren, dan ook geen stand houden. China bezit zelf minder dan 20 procent van de mondiale reserves van zeldzame aardmetalen binnen het eigen grondgebied”, aldus Stoop.

Bron(nen): Ron Stoop