Amazon, Microsoft en Google bouwen op grote schaal nieuwe datacenters in gebieden waar water schaars is. Een onderzoek van SourceMaterial en The Guardian laat zien dat dit grote gevolgen heeft voor lokale gemeenschappen. “Ze gebruiken te veel water. Ze gebruiken te veel energie”, zegt een Spaanse klimaatactivist.
De techreuzen hebben nu al 38 datacenters gebouwd in gebieden met waterschaarste. Er staan er nog eens 24 op de planning. Datacenters gebruiken veel water om hun servers te koelen. Vooral voor AI, zoals ChatGPT, is dit nodig.
Microsoft gaf toe dat 42 procent van zijn water uit droge gebieden komt. Google zit op 15 procent. Amazon deelt geen cijfers, maar bouwt in Noord-Spanje drie nieuwe datacenters die samen 755.000 kubieke meter water per jaar mogen gebruiken. Dat is evenveel als nodig is om 233 hectare mais te verbouwen.
Boer Chechu Sánchez uit Aragon maakt zich zorgen. “Deze datacenters gebruiken water dat uit Noord-Aragon komt, waar ik woon. Ze nemen het van jou af, natuurlijk.”
Amazon wil zelfs 48 procent meer water gebruiken voor zijn bestaande datacenters in de regio. De plannen kwamen rond Kerstmis, volgens tegenstanders om kritiek te vermijden. Aurora Gómez, van de actiegroep Tu Nube Seca Mi Río (Jouw cloud droogt mijn rivier), roept op tot een bouwstop. “Ze gebruiken te veel water”, zegt ze. “Ze brengen Spanje op de rand van ecologische instorting.”
Water compenseren is niet genoeg
De bedrijven beloven water te compenseren. Amazon zegt dat het tegen 2030 'waterpositief' wil zijn. Dat betekent dat het meer water teruggeeft dan het verbruikt. Momenteel compenseert het bedrijf 41 procent van zijn watergebruik in kwetsbare gebieden. Maar intern is daar kritiek op.
“Ik heb dit probleem op alle juiste plekken aangekaart”, zegt voormalig Amazon-medewerker Nathan Wangusi. “Ik vond het niet ethisch.”
Ook Microsoft en Google beloven efficiënter met water om te gaan. Toch twijfelen experts. “Water is een lokaal probleem, niet wereldwijd”, zegt wetenschapper Aaron Wemhoff. “Een project in land A helpt niet als je water tekort hebt in land B.”
In Arizona, waar Google een datacenter mag bouwen dat evenveel water gebruikt als 23.000 inwoners, klinkt ook protest. “Zijn een beetje belastinginkomsten en een paar banen het waard?” vraagt waterexpert Kathryn Sorensen zich af.
De bedrijven zeggen dat ze in de toekomst meer luchtkoeling willen gebruiken. Maar Lorena Jaume-Palasí, oprichter van de Ethical Tech Society, gelooft het pas als ze het ziet. “De meeste datacenters stappen juist over van lucht- naar waterkoeling, omdat dat efficiënter is voor AI.”