Vroeger stond er in elk café wel eentje, nu zijn ze vooral te vinden in lange rijen in speelhallen en casino's: de gokautomaat – ook wel fruitmachine, gokkast of eenarmige bandiet genoemd. Hoe werkt zo'n kast en wat is de minimale wettelijke uitbetaling?
De eerste gokkast werd in 1891 in de VS in elkaar gezet. In 2016 stonden er nog 16.000 gokautomaten in de horeca, oftewel in ongeveer een op de vijf cafés. Ook online zijn er enorm veel mogelijkheden om op een gokkast te spelen. Ooit won iemand een recordbedrag van meer dan 19 miljoen euro bij een Belgisch online casino.
Gokkasten zijn aan wettelijke regels gebonden, zodat je iets minder snel door de uitbater wordt leeggetrokken. De machines worden heel precies ingesteld op winstuitkering. Zo lijkt het voor de speler dat hij bijna een enorme winst te pakken had – bijvoorbeeld drie gouden barretjes – terwijl de werkelijke kans heel klein was.
In de meeste landen is er een minimale gemiddelde uitkering tussen de 75 en 85 procent. Dit betekent dat als je honderd keer speelt voor een euro, je naar verwachting 15 to 25 euro verlies draait. In Nederland geldt dat het Holland Casino een gemiddelde winstuitkering van 80 procent moet hanteren.
Gokautomaten in de horeca en speelhallen mogen je wettelijk dubbel zo hard uitkleden. Daar is een minimum van 60 procent winstuitkering per 100.000 spellen de norm. Een spel duurt drie tot vier seconden, dus 100.000 spellen duren zo'n 100 uur bij non-stop op de startknop drukken. Als een machine na 90.000 spellen onder de 60 procent winstuitkering zit, zal die dus een stuk meer moeten 'geven' in de laatste 10.000 rondes. Slim barpersoneel kan hier voordeel uit halen.
Las Vegas is zonder twijfel het Mekka van de gokkast. Eindeloze rijen met flikkerende en klingelende apparaten hebben een aanzuigende werking op de arme senioren. Hier is een gokkasttoernooi aan de gang. Sla hier het treurige gebeuren gade: