IMF waarschuwt voor te sombere blik op huizenmarkt

Door de stevig dalende huizenprijzen in Nederland bestaat het gevaar dat mensen hun verwachtingen daarop aanpassen en er automatisch van uitgaan dat de huizenprijzen in de toekomst verder blijven dalen. Daarvoor waarschuwt de Nederlandse bewindvoerder Paul Hilbers van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in gesprek met het ANP.

"Dit noemen economen adaptieve verwachtingen. Dat mensen verwachten dat de huizenprijzen dalen puur omdat huizen de laatste tijd in prijs flink omlaag zijn gegaan", legt hij uit. Volgens Hilbers is het gevaarlijk om beslissingen als de koop van een huis te baseren op deze verwachtingen. Dan zou namelijk een zelf versterkend effect kunnen optreden waarbij de huizenprijzen verder dalen omdat mensen denken dat ze gaan dalen.

Het IMF-bestuurslid dringt erop aan dat toezichthouders de situatie op de huizenmarkt goed in de gaten blijven houden. Toch is hij "niet overdreven bezorgd" over het feit dat huizen de laatste tijd in rap tempo goedkoper zijn geworden. Daarbij speelt ook mee dat het er vooralsnog niet naar uit zou zien dat heel veel huishoudens te maken zullen krijgen met een hypotheek die ‘onder water’ komt te staan.

Verwijzend naar de afname met 8,2 procent die de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) onlangs constateerde voor de huizenprijzen, spreekt Hilbers wel van een "stevig cijfer". "Maar aan de andere kant is enige afkoeling ook weer niet dramatisch". Hilbers benadrukt dat de huizenprijzen tot halverwege vorig jaar "wel erg hard" waren opgelopen.

Dat de situatie op de huizenmarkt in korte tijd is omgeslagen heeft te maken met de stijgende hypotheekrente. "Dat effect loopt er op termijn weer uit als de rentestijging stopt", zegt de IMF-bewindvoerder. Hilbers waagt zich niet aan concrete voorspellingen voor de huizenprijzen, maar hij denkt wel dat er op een gegeven moment weer een einde aan de daling komt. Hij onderstreept dat er nog steeds sprake is van een woningtekort in Nederland. "Die krapte aan de aanbodkant zal op een gegeven moment toch een rem zetten op de prijsdaling."

Het IMF betoogde eerder dat Nederland er verstandig aan doet om zijn genereuze leennormen voor huizenkopers verder te beperken. Volgens Hilbers blijft dat advies in principe staan, om huishoudens minder kwetsbaar te maken. Alleen nu zou zo’n ingreep niet zo verstandig zijn, voegt hij eraan toe. Het beperken van de leennormen kan namelijk de vraag naar huizen drukken en de laatste tijd wisselen er al steeds minder woningen van eigenaar. "Dat is nu een impuls in de verkeerde richting. Beter is het om de leennormen te beperken als de markt weer aantrekt."