Ken Rogoff: Consumentenvertrouwen brokkelt af, recessie VS dichtbij

zondag, 27 april 2025 om 7:40

Wat gebeurt er als consumenten massaal hun vertrouwen verliezen? Volgens topeconoom Ken Rogoff zitten de Verenigde Staten dicht bij een nieuw recessiescenario. En deze keer is niet een oorlog, pandemie of bankencrisis de boosdoener, maar vooral een diepe vertrouwenscrisis bij de consument.

Een sombere waarschuwing

Rogoff, hoogleraar aan Harvard University, voorspelt dat het Amerikaanse consumentenvertrouwen zo is beschadigd dat een recessie haast onvermijdelijk lijkt. Hij wijst met name naar de grillige economische koers van president Donald Trump. Importheffingen en onvoorspelbare beleidswijzigingen hebben ervoor gezorgd dat veel Amerikanen – vooral degenen die niet op Trump stemden — zich onzeker en angstig voelen over hun financiële toekomst.

Rogoff vergelijkt het huidige sentiment met de paniek tijdens de financiële crisis van 2008.
Hij spreekt van een “sterke” toename van de recessiekansen.
De impact is het grootst onder niet-Trump-stemmers, ongeveer de helft van de Amerikaanse bevolking.

Onzekerheid troef

Volgens Rogoff lijkt Trumps beleid op “een rad van fortuin”: elke ochtend zou er willekeurig gekozen worden welk land extra importtarieven krijgt opgelegd. Die onvoorspelbaarheid voedt de angst bij consumenten en bedrijven. En zonder vertrouwen stagneert de economische motor: consumenten geven minder uit, bedrijven investeren minder.

Trumps economische tactiek wordt vergeleken met Nixon in de jaren '70: chaotisch en onvoorspelbaar.
Handelspartners voelen zich onzeker en terughoudend om nieuwe deals te sluiten.
De dominantie van de Amerikaanse dollar bereikt volgens Rogoff mogelijk zijn houdbaarheidsdatum.

Consumentenvertrouwen op dieptepunt

In april 2025 is het consumentenvertrouwen in de Verenigde Staten fors gedaald. Volgens de Universiteit van Michigan zakte de index naar 52,2, een daling van 8% vergeleken met maart en 32% sinds januari. Dit is de scherpste drie maanden daling sinds de recessie van 1990. Vooral de verwachtingen over de toekomst zijn somber: de Index of Consumer Expectations daalde met 10% naar 47,3. Consumenten maken zich zorgen over hun financiële situatie en de economie als geheel. Inflatieverwachtingen voor het komende jaar stegen naar 6,5%, het hoogste niveau sinds 1981.

Bedrijven zien toekomst somber in

Ook het bedrijfsleven deelt deze sombere kijk op de economie. Uit een enquête van S&P Global blijkt dat het vertrouwen onder Amerikaanse bedrijven sterk is afgenomen. De dienstensector, die een groot deel van de Amerikaanse economie uitmaakt, zag haar index dalen naar 51,4 in april, van 54,4 in maart. Hoewel de productie in de maakindustrie licht steeg, blijft het vertrouwen laag. Bedrijven wijzen op stijgende kosten door tarieven en een afname van exportorders als belangrijke zorgen.

Kleine bedrijven in de knel

Kleine bedrijven voelen de druk nog sterker. Volgens de WSJ/Vistage Small Business CEO Confidence Index daalde het vertrouwen onder kleine ondernemers naar 69,7, een daling van 15,7 punten ten opzichte van maart. Meer dan de helft van de ondervraagde CEO's verwacht dat de economie in de komende 12 maanden zal verslechteren. Daarnaast verwacht 27% een daling in omzet, bijna een verdubbeling ten opzichte van de vorige maand. De onzekerheid over handelsbeleid en stijgende kosten dwingen veel kleine bedrijven tot het uitstellen van investeringen en het verhogen van prijzen.

Economische groei vertraagt

De algemene economische activiteit vertraagt. De S&P Global's flash U.S. Composite PMI Output Index daalde in april naar 51,2, het laagste niveau in 16 maanden. Deze vertraging wordt toegeschreven aan economische onzekerheid en stijgende tarieven, die de groei en export belemmeren. Bedrijven zijn terughoudend met het aannemen van personeel en het doen van investeringen. De zorgen over inflatie en een mogelijke recessie nemen toe.

Wat staat ons te wachten?

De VS lijken op een breekpunt te staan. Als consumenten blijven twijfelen en hun uitgaven beperken, kan de Amerikaanse economie in een negatieve spiraal terechtkomen. Voor Europa en de rest van de wereld zou dat betekenen dat ze zich moeten voorbereiden op economische tegenwind.