Een aflossingsvrije hypotheek leek een jaar of vijftien geleden zo aantrekkelijk: de lasten bleven lekker laag en de bank vond toen alles nog best. Maar na dertig jaar loopt de hypotheek af en blijft de schuld over. En dan hebben veel mensen een probleem. legt uit hoe het zit. Zo’n miljoen huishoudens in Nederland hebben een geheel aflossingsvrije hypotheek. "Aflossingsvrij is geïnterpreteerd als dat je nooit hoeft af te lossen, maar dat is een grote vergissing," zegt Rick Wassenaar (49), onafhankelijk financieel planner en oprichter van tegen het opinieblad. "Veel hypotheken hebben een einddatum na dertig jaar. Ik heb meegemaakt dat een bank een halfjaar voor het aflopen van de hypotheek zegt: we krijgen 300.000 euro van u. Als je dat geld niet hebt, heeft de bank het recht om te zeggen: dan verkoop je je huis maar." Wat de zaak nog erger maakt: de
hypotheekrenteaftrek is beperkt tot dertig jaar. Dan houdt het belastingvoordeel dus op. Wassenaar rekent voor. "Wie een aflossingsvrije hypotheek van 200.000 euro heeft, 4 procent rente betaalt en dat tegen een tarief van 40 procent aftrekt van de belasting, heeft 400 euro maandlasten. Mijn ervaring is dat
banken bij het ‘doorrollen’ van een hypotheek eisen dat er wordt afgelost, bijvoorbeeld in 20 jaar. Dan zijn de lasten opeens 8.000 euro rente, plus 10.000 euro aflossing per jaar. De maandlasten zijn dan 1.500 euro, een ruime verdrievoudiging. Als je inkomen ook nog daalt, omdat je met
pensioen bent, heb je een probleem." De aflossingsvrije hypotheken moeten dus na dertig jaar wél worden afgelost, maar een bank wil tegenwoordig hooguit 4,5 keer je jaarinkomen financieren. Nog een voorbeeld: Wie als vijftiger 50.000 euro inkomen heeft, kan 247.000 euro hypotheek dragen. Na afloop van de hypotheek is die persoon met pensioen en is het recht op renteaftrek vervallen. De bank wil dan nog maar 116.000 euro uitlenen. Het verschil moet je in de tussentijd sparen, of aflossen, anders is de kans groot dat het huis moet worden verkocht. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) waarschuwt banken en consumenten om nu al in actie te komen. Hoe eerder mensen ingrijpen, hoe langer de periode waarover zij de kosten kunnen uitsmeren. Maar niet alleen mensen zonder aflossingsvrije hypotheek kunnen een probleem hebben. Er zijn ook nog 200.000 beleggingshypotheken die beduidend minder vermogen opleveren dan beoogd, aldus de AFM.