Nederland staat in de top 20 van de belangrijkste belastingparadijzen ter wereld. Volgens de organisatie Tax Justice Network, in samenwerking met Oxfam Novib, neemt Nederland de twaalfde plaats op die ranglijst in. Koplopers in die zogeheten Financial Secrecy Index 2022 zijn de Verenigde Staten, Zwitserland, Singapore, Hongkong en Luxemburg.
Deze tweejaarlijkse ranglijst beoordeelt landen op basis van hun juridische en financiële systemen en in hoeverre die gebruikt kunnen worden door personen en bedrijven om vermogens te verbergen en geld wit te wassen. De onderzoekers stellen dat Nederland het daarmee slechter doet dan beruchte belastingparadijzen als de Kaaimaneilanden en Cyprus.
De onderzoekers wijzen daarbij op gebrek aan transparantie op het gebied van "uiteindelijke belanghebbenden". Geheimhouding op dit specifieke punt helpt de rijkste personen, criminelen en bedrijven om hun vermogens te verbergen. In Nederland kunnen daardoor sancties, zoals het bevriezen van activa en het belemmeren van financiële transacties, worden ontlopen omdat er onvoldoende zicht is op bezittingen. Ook valt de eigenaar van een in Nederland gevestigd bedrijf vaak niet goed te achterhalen, aldus het onderzoek.
"De problemen met het toezicht op en de handhaving van sancties tegen bijvoorbeeld Rusland leggen bloot waarom Nederland zo hoog scoort op de nieuwe ranglijst. We moeten niet langer belastingontduikers, corruptie, georganiseerde misdaad en oligarchen faciliteren in Nederland. Dit vergroot de wereldwijde ongelijkheid nog meer", zegt Milou Geuns, belastingexpert Oxfam Novib, in het rapport.
"De wederom slechte score van Nederland verbaast ons niet. Het wordt nog altijd te makkelijk gemaakt om via Nederland je eigendom of belastingontwijkconstructie te verhullen. Willen we misbruik echt aanpakken, dan moet er werk van worden gemaakt om dit te veranderen", stelt Arnold Merkies, coördinator van Tax Justice Nederland, in het onderzoek.