Oplopend tekort aan meststoffen verergert voedselcrisis

Het tekort aan kunstmest in Europa wordt steeds nijpender. Door de snel gestegen gasprijzen ligt momenteel twee derde van de productiecapaciteit stil. De mindere productie vormt weer een bedreiging voor boeren en consumenten, niet alleen in Europa maar ook tot ver daarbuiten.

Rusland verminderde de gastransporten naar Europa in de nasleep van de invasie van Russische troepen in Oekraïne en de sancties tegen Moskou. De beperking treft industrieën in heel Europa. Meststoffenbedrijven worden bijzonder hard getroffen omdat gas een belangrijke grondstof, maar ook een belangrijke energiebron is voor de sector.

Door de slinkende voorraden zullen de prijzen hoog blijven, wat een bedreiging vormt voor de productiviteit van de boeren, die worden gedwongen het gebruik van de belangrijkste voedingsstof terug te schroeven. Daardoor dreigt voedsel nog duurder te worden voor de consument.

"Wij vrezen ten zeerste dat, naarmate de aardgasprijzen blijven stijgen, meer fabrieken in Europa gedwongen zullen worden te sluiten", aldus Maximo Torero, hoofdeconoom bij de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties. "Hierdoor zal de EU van een belangrijke exporteur veranderen in een importeur, waardoor de kunstmestprijzen meer onder druk zullen komen te staan, wat ook het volgende plantseizoen zal beïnvloeden."

Volgens de Europese sectororganisatie Fertilizers Europe, dat het gros van de kunstmestproducenten op het continent vertegenwoordigt, is momenteel 70 procent van de capaciteit niet in gebruik. "De huidige crisis smeekt om een snel en doortastend optreden van de EU en nationale beleidsmakers voor zowel de energie- als de meststoffenmarkt," zei Jacob Hansen, directeur-generaal van Fertilizers Europe, in een verklaring.

Deze week hebben grote producenten hun productie teruggeschroefd of stopgezet. Daaronder ook het Noorse Yara International, dat ook in het Zeeuwse Sluiskil actief is. Naast de afhankelijkheid van Russisch gas spelen ook de sancties tegen Moskou de bedrijven parten. Zo is het bijvoorbeeld niet toegestaan om kaliumchloride uit Wit-Rusland te kopen.

Mocht Europa een netto-importeur van meststoffen worden, dan zullen de gevolgen van de bevoorradingscrisis zich uitbreiden. De regio zal namelijk gaan concurreren met armere landen, vooral in Afrika, waar de voedselonzekerheid nog wordt verergerd door aanhoudende droogte en conflicten.