Waarom we steeds harder werken zonder meer te verdienen

Tot de coronacrisis draaide de economie als een tierelier. Ook werden we steeds productiever. Maar rijker? Nee, dat niet. Hoe het kan dat we steeds harder werken zonder dat terug te zien in de portemonnee verklaren journalist en ondernemer Sander Heijne en beleidsadviseur Hendrik Noten in hun boek Fantoomgroei.

"De aanleiding voor ons boek is een rapport van RaboResearch uit 2018, waaruit blijkt dat sinds de jaren ’80 de Nederlandse economie met tientallen procenten is gegroeid en de reële inkomens vrijwel niet," begint Sander Heijne in de Volkskrant. "Wij waren verbaasd, hoe kon het dat niemand zich daar boos over maakte?"

Hendrik Noten vult aan: "We zijn steeds productiever geworden. Door nieuwe technologieën staan steeds meer mensen altijd aan: langere dagen, weekenden, avonden met werk. Daar hebben we niet per se grotere welvaart voor teruggekregen. En tegelijkertijd zijn we een steeds groter deel van ons inkomen kwijt aan huisvesting."

LoonmatigingVolgens het duo moeten we voor de oorzaak even terug in de tijd. "In 1982 werd het Akkoord van Wassenaar gesloten tussen werkgevers en werknemers. De vakbonden tekenden vrijwillig voor loonmatiging, om zo het bedrijfsleven, de economie en hun banen te redden. Die afspraak, ontstaan tijdens een crisis, is daarna nooit meer echt ter discussie gesteld. In 1999 roemde Bill Clinton de Nederlanders nog vanwege het feit dat Wassenaar het begin was van een nieuw politiek tijdperk waarin links en rechts elkaar vonden. Gevolg: enorme economische groei terwijl de lonen achterbleven."

VermogensongelijkheidDat de gelijkheid in Nederland groot is, is een misvatting, legt Heijne uit: "Het beeld dat we een sociaal egalitair land zijn, klopt niet. De vermogensongelijkheid is in Nederland buitengewoon groot, en sinds Rutte aan de macht is, zijn de lonen nauwelijks gestegen. Ik denk dat de premier dat probeert te maskeren. De essentie van zijn beleid: als de top rijk is, dan sijpelt het vanzelf door naar beneden. Dus concentreren we ons op economische groei. Maar in de praktijk blijkt het niet te werken."

Politieke keuzeHeijne: "Of het erg is dat bedrijfswinsten door anderen worden afgeroomd, terwijl er nog steeds voedselbanken bestaan en starters niet meer aan een betaalbare woning kunnen komen, is uiteindelijk een politieke vraag. Wij hebben dit boek geschreven omdat wij het problematisch vinden dat de aandeelhouders van grote bedrijven een steeds groter deel van de waarde die we samen creëren afromen, terwijl miljoenen mensen amper meer in hun meest basale levensbehoeften kunnen voorzien."

Bron(nen): De Volkskrant