Wetenschappers komen met kilometerheffing die elke 5 minuten verandert

Kilometerheffing blijft een heikel onderwerp. Diverse kabinetten wagen zich al sinds de jaren tachtig aan onderzoeken naar het thema, maar echt van de grond komt het nooit.

Transporteconomen Stef Proost (KU Leuven) en Bruno De Borger (UAntwerpen) komen nu met een oplossing die mogelijk wel werkt: een superslimme heffing waarbij de prijs niet alleen varieert tussen een spitstarief en een daltarief, maar ook binnen de spits nog verandert.

Volgens de twee wetenschappers wijzigen de vertrektijden van automobilisten dan zodanig dat alle files worden opgelost. “Als we dit slim aanpakken, is er zelfs geen grote verschuiving naar het openbaar vervoer nodig,” klinkt het.

Ze noemen als voorbeeld de drukke pendelroute van Leuven naar Brussel. Wie daar precies om half 9 in de ochtend wil aankomen verliest nu 53 minuten. De wetenschappers beramen het tijdverlies voor in de file staan op 5 tot 10 euro per uur (doordat je bijvoorbeeld een vergadering mist). Dat geld dat je ongemerkt kwijtraakt, kun je evengoed besteden aan een kilometerheffing is de redenering. Je betaalt hetzelfde, maar komt wél op tijd aan.

“Door een tol op te leggen die varieert binnen de spitsperiode, stimuleren we mensen om hun vertrektijd aan te passen”, zegt Proost. “Het beste zou zijn dat de prijs elke vijf minuten verandert.” Leuvenaars die om 8.30 uur in de hoofdstad willen zijn, zouden het maximum bedrag van 6,66 euro per rit betalen. Ben je bereid eerder of later aan te komen dan daalt het bedrag. Gemiddeld bedraagt een ritje in de spits dan 3,33 euro.

Probleem met dit model is, net als met elke vorm van rekeningrijden, dat mensen die het geld niet hebben, maar die wel om half 9 ergens aanwezig moeten zijn, in de problemen komen. Ook is er het punt dat veel automobilisten nog steeds niet bereid zijn om hun rijgedrag aan te passen. Maar dat valt juist door deze methode mee denken de economen. Zelfs bij de halvering van de heffing, de light-versie van hun model, zouden files met 75 procent verminderen.