Met een boek op de bank, een romannetje in bed of met de krant aan de keukentafel, er is weinig zo ontspannend als lezen. Dat heeft alles te maken met de vrijheid die lezen biedt, zo schrijft de Britse psychologe Claudia Hammond in haar boek Rust.
In een groot onderzoek in 2016 onder 18.000 mensen uit 135 landen blijkt dat maar liefst 58 procent van de ondervraagden lezen de meest ontspannende bezigheid vindt, meer ontspannend dan muziek luisteren, tv kijken, mindfulness uitvoeren, dagdromen, badderen, niets doen, alleen zijn, wandelen of de natuur ingaan (de rest van de top 10).
Al in 1928 werd overtuigend bewezen hoe ontspannend lezen precies is. Als je leest en iemand tikt met een hamertje op je knieschijf dan vliegt je been bijzonder ver omhoog, een teken van ontspanning. Best gek, want lezen is cognitief gezien juist heel inspannend. Het kost je hersenen meer moeite dan hoofdrekenen.
Toch zijn er veel mensen die na een paar bladzijden lezen direct in slaap vallen, terwijl tv en mobiel hen juist wakker houden. Uit onderzoek blijkt dat lezen minstens net zo ontspannend is als yoga of tai chi. Daarbij maakt het weinig uit wat je leest, ingewikkelde literatuur of de bouquetreeks. Al tonen hersenscans wel aan dat we bij moeilijkere boeken vaker afdwalen met onze gedachten en zo juist meer ontspannen.
Belangrijke reden voor de ontspanning die een boek brengt, is de regie die je hebt over lezen. Je kiest je eigen tempo, slaat saaie stukken over of neemt gewoon even pauze om voor je uit te staren. Het is die vrijheid, die ontspant.