Pinda's, melk, pollen of paprika's, mensen zijn steeds vaker allergisch voor van alles en nog wat. Waar komt die plotse stijging vandaan? Deels is het ingebeeld, maar er is ook wel degelijk sprake van een toename.
Professor en allergoloog Didier Ebo van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) legt aan gezondheidswebsite Goed Gevoel uit: “Deel van het probleem is dat steeds meer mensen zich laten testen op allergieën zonder dat ze duidelijke symptomen vertonen. Soms kan zo’n test afwijkende resultaten opleveren. Het lijkt dan alsof je een allergie hebt ontwikkeld voor een heleboel dingen, maar dat is in de realiteit niet zo." Een allergie is pas een allergie als er klachten zijn. "Zonder klachten is er geen sprake van een allergie en heeft het resultaat van de test geen betekenis.”
Maar de cijfers zijn duidelijk: het aantal allergieën neemt toe in de westerse wereld. “Het is een ware epidemie”, bevestigt Ebo. “In West-Europa – en dus ook in België – heeft 25 tot 30 procent van de bevolking er last van. En dan spreek ik over alle leeftijden. Ik krijg zelfs patiënten ouder dan 80 jaar over de vloer: ze hadden nog nooit een allergie en vertonen plots symptomen.”
Te schoonDe professor noemt een aantal verklaringen. “Het is intussen een consensus dat ons immuunsysteem niet rijp is bij de geboorte. Dat moet getraind worden. En de beste manier om je afweersysteem op te krikken, is een infectie doormaken. Denk aan bacteriën of andermans groene snottebel. Maar we zijn hygiënischer gaan leven, in de brede zin van het woord. Onze huizen zijn beter geïsoleerd en geventileerd, we leven minder in koestallen, we slikken meer antibiotica en hebben meer vaccinaties. Hierdoor worden we minder blootgesteld aan infecties. Ons immuunsysteem is niet genoeg getraind. We zijn te schoon, en daar betalen we een prijs voor: meer allergieën.”
Eetgewoontes“Een tweede wijdverspreide hypothese draait rond andere eetgewoontes. Vijftig jaar geleden had niemand een kiwi in de fruitmand liggen. Nu groeit elk kind op met kiwi op z’n bord. In die context ontstaan ook bepaalde nieuwe voedselallergieën. Dat andere geografische eetgewoontes een grote rol spelen, zie je ook in Scandinavië en Japan: daar zijn veel mensen allergisch voor vis. In de VS, Engeland en Nederland is de pinda-allergie dan weer massaal aanwezig.”
Medicijngebruik“Een derde vaststelling is dat mensen meer geneesmiddelen gebruiken, en drugs als cannabis. Bijgevolg is er een toename van het aantal allergieën voor medicatie en cannabis. Ten vierde lokken verschillende allergieën andere allergieën uit. Eén op de twee pollenpatiënten ontwikkelt bijvoorbeeld vroeg of laat een fruitallergie.”
KlimaatveranderingOok klimaatverandering speelt een rol. Ebo: “Door de opwarming en de hogere CO2-concentraties duurt het pollenseizoen langer. Ook het aantal piekdagen waarop de kritische stuifmeeldrempel wordt overschreden, neemt toe. Een andere reden waarom klimaat invloed heeft, is de veranderende vegetatie. Doordat het warmer wordt, duiken nieuwe planten op zoals ambrosia of glaskruid. Deze twee soorten onkruid zijn belangrijke allergieverwekkers.”