Cardioloog Pim van Lommel over de dood: 'Het is het einde van je lichaam, maar niet het einde van wie je bent'

Cardioloog Pim van Lommel heeft er zijn levenswerk van gemaakt om bijna-doodervaringen (BDE's) te onderzoeken en te achterhalen wat ze betekenen. Zijn conclusie is: "Er is geen leven na de dood, maar wel continuïteit van bewustzijn."

Helderder bewustzijnDe 79-jarige cardioloog vertelt in de Volkskrant hoede BDE's ingingen tegen wat hij had geleerd, namelijk dat bewustzijn het product is van de hersenen. "Als dat zo zou zijn, dan zou je bij een hartstilstand geen herinneringen en ervaringen kunnen hebben, geen emoties, niet helder kunnen nadenken, kortom geen enkel bewustzijn kunnen ervaren. Want alles valt binnen twintig seconden weg: de bloedstroom, iedere elektrische activiteit in de hersenen. De gangbare opvatting is dat elektrische activiteit een voorwaarde is voor bewustzijn. Maar het bijzondere is nu dat mensen die een BDE doormaken een veel helderder bewustzijn ervaren – ze kunnen wel een week doorpraten over wat ze in enkele minuten hartstilstand hebben meegemaakt."

Wat die bijna-doodervaringen inhielden? "Inhoudelijk waren hun verhalen verschillend, maar er kwamen gemeenschappelijke elementen in terug, zoals het terugzien van hun hele leven, contact met overleden dierbaren, het buiten hun lichaam treden, euforische ervaringen van liefde, het wegvallen van tijd en ruimte, verleden en toekomst doorzien."

Niet meetbaarVolgens van Lommel is "het grote probleem van de huidige materialistische natuurwetenschap dat alleen telt wat je kunt meten, falsifiëren, repliceren. Maar wat jij voelt en denkt, je emoties en je gedachten, dat valt niet objectief aan te tonen. Zo valt het bewustzijn buiten het gangbare gezichtsveld, omdat het zich afspeelt in een andere dimensie dan de fysieke wereld. Maar dat wil niet zeggen dat het er niet is. Ik geloof in de postmaterialistische wetenschap waarin subjectieve ervaringen wel serieus worden genomen."

Geen doodsangst meerDe cardioloog gelooft dan ook dat het niet per se ophoudt na de dood. "Het is het einde van je lichaam, maar niet het einde van wie je bent, niet van je essentie, je bewustzijn. Vroeger dacht ik altijd: het is het einde van alles, want zo had ik het geleerd op school en tijdens mijn studie. Mijn nieuwe inzicht betekent dat ik ook geen angst heb voor het leven. Doodsangst is ook levensangst: de angst voor het onbekende, voor wat komen gaat, dat is weg."

Leven na de dood wil Van Lommel het niet noemen. "Ik spreek over een bewustzijn na de dood. Leven is een biologisch principe en dat eindigt met de dood van het lichaam. Er is dus geen leven na de dood, maar er is wel sprake van continuïteit van ons bewustzijn."

Bron(nen): De Volkskrant