Je omgeving is veel belangrijker dan je genen: Britse studie toont impact leefstijl op levensduur

Een Britse studie legt bloot dat onze leefomgeving en leefstijl een veel grotere invloed hebben op onze levensduur dan genetische factoren. Onderzoekers analyseerden gegevens van bijna een half miljoen mensen om dat te weten te komen.

De resultaten, gepubliceerd in vakblad Nature, zijn verrassend duidelijk: terwijl genetische risicoscores slechts 2-3 procentpunt van de variatie in vroegtijdige sterfte verklaren, voorspellen omgevingsfactoren samen maar liefst 17 procentpunt. Het zogenoemde ‘exposoom’, het totaal aan omgevingsinvloeden waaraan iemand wordt blootgesteld, blijkt dus veel bepalender dan ons DNA.

De wetenschappers identificeerden 25 onafhankelijke omgevingsfactoren die sterk samenhangen met zowel vroegtijdige sterfte als biologische veroudering. De grootste boosdoeners? Roken, sociaaleconomische status, fysieke activiteit, slaappatronen en etnische achtergrond.

Niet alle aandoeningen zijn gelijk

Interessant is dat bepaalde aandoeningen, zoals borst-, prostaat- en darmkanker, alzheimer en dementie, sterker bepaald worden door genetische factoren dan door omgevingsinvloeden. Voor hart- en vaatziekten, COPD en leverziekten geldt juist het omgekeerde; daar speelt de omgeving een doorslaggevende rol.

De bevindingen nuanceren het populaire idee dat ons genetisch lot vaststaat. De menselijke levensduur is de afgelopen twee eeuwen namelijk bijna verdubbeld, terwijl ons genoom nauwelijks is veranderd, aldus de onderzoekers.

Eerste grootschalige onderzoek

Opvallend is ook dat de studie aantoont dat elke omgevingsfactor gemiddeld verband houdt met ongeveer 15 van de 25 onderzochte leeftijdsgerelateerde ziekten, wat bevestigt dat onze leefomgeving een belangrijke rol speelt bij multimorbiditeit, ofwel het tegelijk optreden van meerdere chronische aandoeningen.

Dit is het eerste grootschalige onderzoek dat systematisch de invloed van het complete exposoom op veroudering heeft onderzocht, en legt zo de basis voor gerichtere preventiestrategieën.

Bron: Nature Medicine