Waarom sommige mensen veel ambitieuzer zijn dan andere

De een wil elke keer een beetje harder fietsen, de ander maakt gewoon een prettig ommetje. De ene werknemer stopt niet voor hij directeur is, terwijl de ander zich juist fijn voelt bij een beetje minder verantwoordelijkheid. Waar komt ambitie of het gebrek daaraan vandaan? En maakt veel ambitie eigenlijk wel gelukkig?

Luk Dewulf, talent en burn-outcoach, vertelt bij HLN: "Uit onze onlinetalententest blijkt dat vijftien procent van de mensen constant hun grenzen wil verleggen. Ook op het werk: de maandcijfers moeten beter, de omzet moet omhoog.” Of ze willen iets doen waarvoor ze worden erkend. "Je schrijft een artikel en een bekende schrijver vindt het goed? Dan is jouw week goed. Sommige mensen voelen dit en andere niet.”

Lui of oppervlakkigNiet iedereen kan ambitieuze mensen waarderen, vertelt Mariska Fissette, psycholoog en wellbeing-expert. “Minder ambitieuze mensen kunnen workaholics aanzien als extreem gedreven of zelfs oppervlakkig. Omgekeerd vallen woorden als ‘lui’ of ‘ongeïnspireerd’. Deze percepties komen voort uit persoonlijke onzekerheden, culturele normen of eerdere ervaringen. En natuurlijk ook omdat we onszelf altijd vergelijken met anderen, dat zit in ons systeem.”

Ambitie is niet altijd gebonden aan het aantal uren dat je werkt. "Bovendien hoeven je ambities zich niet per se op werkgebied te situeren, maar kun je wel heel ambitieus zijn in je privéleven, met een hobby of vrijwilligerswerk bijvoorbeeld.”

EenzaamheidSoms komt ambitie voort uit eenzaamheid of onzekerheid. “Er zijn zeker mensen die met werk een leegte willen opvullen. Misschien door een gebrek aan liefde, waardoor ze streven naar erkenning op professioneel vlak."

“De grootste valkuil is dat je zelfrealisatie gelijk stelt aan professioneel slagen. Als je professioneel faalt en je daardoor als mens gefaald voelt, heb je een groot probleem. Dan ben je veel te afhankelijk van je werk. Het is voor iedereen belangrijk om naast een carrière ook in te zetten op wat er zich naast het werk afspeelt.”

Sneller burn-outHet is overigens niet zo dat ambitieuze mensen vatbaarder zijn voor burn-outs, vertelt Hans De Witte, arbeidspsycholoog (KU Leuven): "In onderzoek zien we twee soorten perfectionisten. De eerste groep streeft een hoge standaard na en legt de lat hoog. Verrassend genoeg zien we bij hen minder uitputtingsgevoelens. Dat inzicht nuanceert dat mensen met ambities gevoeliger zijn voor burn-out. De tweede groep voelt zich ongemakkelijk omdat ze vinden dat ze niet genoeg doen, ze twijfelen aan zichzelf. Dan verhoogt de kans op uitputting wél, want je haalt jezelf onderuit.”

“Nog toont onderzoek aan dat mensen met veel enthousiasme minder kans op burn-out hebben. Bevlogen werknemers zullen op termijn dus niet zo maar opbranden. Ze kunnen goed doseren in energie en weten vaak beter wanneer ze gas moeten terugnemen. In tegenstelling tot minder geënthousiasmeerde werknemers.”

Ambitie en gelukPedro De Bruyckere, pedagoog, legt uit dat ambitie behoorlijk erfelijk is. “Weet wel: ambitie uit zich op vele vlakken. Bij je ouders kan het om geldgewin gaan, terwijl jij er op sportief vlak alles wil uithalen. Maar ook de omgeving en de rolmodellen waarmee je opgroeit, spelen mee. Maar het is moeilijk concreet te voorspellen, want gezinsleden in één familie hebben vaak andere ambities.”

En of het gelukkig maakt, al die ambitie? Fissette: “Wat ‘gelukkig’ betekent, verschilt van persoon tot persoon. Voor sommigen is dat het nastreven van ambitieuze doelen, terwijl bij anderen een rustiger leven voor net zoveel voldoening kan zorgen. Volgens mij is de sleutel dat mensen hun waarden kennen: wat drijft je? Wat vind je belangrijk?”

Bron(nen): HLN