Rode stoplichten op producten die erg veel zout bevatten?

Het nieuws van deze week komt van het jaarlijkse American Heart Association's Nutrition, Physical Activity and Metabolism and Cardiovascular Disease Epidemiology and Prevention 2013 Scientific Sessions. Het is een hele mond vol, maar ik heb het ook niet bedacht. Volgens of Public Health in Boston die op die bijeenkomst hun onderzoek presenteerden consumeert 75 procent van de wereldbevolking bijna drie keer zo veel natriumzout als de American Heart Association (AHA) aanbeveelt (1,5 gram natrium per dag). Nu hoeft de hele wereld natuurlijk niet te luisteren naar wat de AHA aanbeveelt, maar het is nu ook niet bepaald zo dat de AHA allerlei adviezen uitdoktert die onzinnig zijn. Er is een wetenschappelijke commissie die kijkt naar bevolkingsonderzoeken en waaruit een relatie tussen zoutgebruik en hart- en bloedvatziekten blijkt. Dat zijn natuurlijk maar cijfers en kansberekeningen, maar daar is de preventieve geneeskunde voor een belangrijk deel op gebaseerd. Het gaat om dagelijkse gewoontes die je een leven lang volhoudt en die de kans op het krijgen van ziekte en sterfte doet toenemen. In de publieke gezondheidszorg redeneert men als volgt: als slechts 20 procent van de bevolking 10% minder zout zou consumeren, dan zou dat al een stevige ziektelastvermindering opleveren. Dat betekent dat de zorgkosten over twintig, dertig jaar lager zullen zijn. In Nederland was het succes op het gebied van zoutbeperking matig: in 2012 consumeerden we gemiddeld 3 procent minder zout dan in 2011. Gemiddeld consumeren mensen – wereldwijd – 4 gram natriumzout per dag. Dat komt omdat zout de smaak van het eten versterkt en dat vinden we lekker. Vandaar ook dat producenten van voedingsproducten het graag toevoegen. Ze hebben er niets aan als wij als consument hun product niet een tweede keer kopen omdat de concurrent het wel lekker in het zout zet. Dus die voedingsindustrie gaat uit zichzelf niet zo veel doen. De andere betrokkenen zullen iets moeten ondernemen. Bijvoorbeeld de overheid. Overal ter wereld probeert men het zoutgebruik te verminderen. De grens aan het maximale zoutgebruik varieert daarbij enigszins en weerspiegelt iets van de nationale houding. De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) adviseert om niet meer dan 2 gram natriumzout per dag te eten. De Nederlandse Hartstichting en het Voedingscentrum adviseren maximaal 2,4 gram natriumzout per dag. Omdat er ook andere zoutsoorten in keukenzout zitten (magnesiumzout bijvoorbeeld) komt dat neer op 6 gram keukenzout maximaal per dag. Dat verschil in zout in het algemeen en natriumzout maakt de verwarring bij consumenten groter en het etiketten lezen natuurlijk wat ingewikkelder. Als een overheid echt denkt dat er iets moet gebeuren, zou ze daarom maar eens moeten beginnen zodat consumenten meer begrijpen over waar hun zout in zit. Heel veel van ons zout komt uit brood. Met onze enorme voorliefde voor koolhydraten krijgen we dus ook flink wat zout binnen en dat kun je niet op een etiket lezen. Kan zoutconsumptie per land wisselen? Ja, want eetstijlen en nationale voorkeuren kunnen nogal verschillen. Dankzij intensieve inspanningen in landen waar erg veel zout gebruikt werd, kon men in Finland en Japan de gemiddelde hoofdelijke zoutconsumptie met 5 gram verminderen. Wat buiten het totaalbeeld blijft, is de productie van producten door kleinere bedrijven. U heeft geen idee hoeveel zout uw bakker erin doet. En wat te denken van pizza´s? Pizza´s zijn een typisch voorbeeld van een product waarvan we de productie uit handen hebben gegeven. Hoeveel mensen maken zelf hun pizza´s? Een handjevol. Het merendeel van de pizza´s wordt door jongens op een brommer bij je gebracht. We weten meestal niet eens waar het bedrijf zit vanwaar zo´n jongen vertrekt, alleen het telefoonnummer. We beseffen ook niet hoeveel zout we via zo´n pizza naar binnen werken. Uitdagingen voor het verminderen van zoutgebruik illustreren hoe moeilijk het is om gezondheid van een land te verbeteren. Voorlichten? Grapje natuurlijk als niemand precies weet waar het zout in zit. Vrije keuze van mensen? Ja, maar dan wel graag een beter waarschuwingssysteem op de verpakking van producten. Duidelijk en helder graag, in een taal die iedereen begrijpt. Rode stoplichten op producten die erg veel zout bevatten. Dan kun je pas echt kiezen. Voedingsproducenten die producten maken die met 1 verpakking al op de 2 gram zout zitten een zouttaks opleggen. En meer controle op de zelfstandige producenten van zoutbommen, zoals pizza´s. Kost een beetje, maar levert over 20 jaar erg veel op.