Één op de drie huwelijken sneuvelt, de helft van de samenwonenden gaat uit elkaar en er zijn meer alleenstaanden dan ooit. We hebben het moeilijk in de liefde. Het Vlaamse HUMO
vroeg drie relatie-experts om raad. "Dé oplossing bestaat niet."
"Het is altijd opnieuw proberen, en in het duister tasten," zegt psychiater en relatietherapeut Dirk de Wachter. "En het heeft heel vaak met mazzel te maken. Dat laatste is een moeilijk begrip in de westerse wereld: we willen alles berekenen en sturen, en bij wijze van spreken in verzekeringstermen vastleggen, maar met de liefde lukt dat niet."
Te hoge verwachtingenDe Deense professor en psycholoog Gert Martin Hald, die een methode bedacht om de duurzaamheid van relaties te voorspellen, vindt dat we vaak te hoge verwachtingen hebben. "We willen een beste vriend én een minnaar én een bondgenoot én iemand om een pint mee te gaan drinken én iemand die later ook nog eens een goede moeder of vader zou zijn voor onze kinderen. Het is moeilijk om dat allemaal in één persoon gebundeld te krijgen en daardoor is het belangrijk dat we leren compromissen te sluiten."
"Het is complexer dan vroeger," legt relatiebemiddelaar Rika Ponnet uit. Toen hoefde je als man alleen in staat te zijn om een gezin te onderhouden. "De verwachtingen liggen nu eerder in de psychologische, emotionele en seksuele sfeer. Dat iemand goed zijn boterham verdient, en ook nog een beetje aardig is, volstaat in de meeste gevallen niet meer om een relatie in stand te houden."
Het geheimWat zorgt er dan voor dat een relatie standhoudt? "Mensen die zich tot elkaar aangetrokken voelen en een relatie met elkaar beginnen, hebben meestal al redelijk gelijkaardige waarden, interesses en communicatiepatronen," legt Hald uit. "Na verloop van tijd wordt dat nog sterker en gaan ze op die vlakken steeds meer op elkaar lijken. Volgens mij is dát wat mensen op lange termijn samenhoudt. Verder is het zaak om goed om te gaan met de nog resterende verschillen, zodat die niet uitgroeien tot ergernissen."
De Wachter: "Ik denk dat ‘uniek zijn voor elkaar’ voor veel mensen één van de belangrijkste fundamenten van de liefde is. Ook al is het natuurlijk een compleet irrationeel gevoel. We zijn met 7 miljard, het is compleet absurd om te denken dat er maar één de ware zou zijn. Maar de meeste mensen willen het gevoel ‘zo is er maar één’ ervaren."
KinderenVolgens Ponnet ontstaan de grootste relatieproblemen als er kinderen komen. "Logisch: er is meer tijdsdruk en minder mogelijkheid om met jezelf bezig te zijn. Het zijn bovendien wezens met wie je elke dag samenleeft, uiteraard hebben die ook een enorme impact op de intimiteit van je relatie. Komt daar nog bij dat je die kinderen moet opvoeden, waardoor je het totale normen- en waardenkader van je partner plots veel duidelijker ziet dan voorheen. Allemaal dingen die de relatie eerder ondermijnen dan bevorderen."
Geen mislukkingDe experts in de liefde staan niet per se negatief tegenover uit elkaar gaan. "Een relatie die afloopt, ís geen mislukking," benadrukt Ponnet. "Het is gewoon wat het is. Je kunt mensen die een punt achter hun relatie zetten ook zien als moedig: ze hebben hun leven opnieuw in eigen handen genomen, ze willen niet vastzitten in een relatie die ze als onbevredigend ervaren. Mensen scheiden niet onbezonnen of omdat ze denken dat het gras elders groener is, maar omdat het lijden, het verlangen naar een ander leven groter is dan de angst om weg te gaan van wat men kent."
De Wachter is het gedeeltelijk met haar eens, maar stelt het belang van het kind voorop. "Een vorm van langere hechting is absoluut noodzakelijk voor de opvoeding van onze kinderen. Grote mensen mogen van mij doen wat ze willen, maar zorg alsjeblieft voor de kostbare hechting van uw kind."
PratenVolgens Ponnet is het domste advies voor wie relatieproblemen heeft dat ze 'meer met elkaar moeten praten'. "In wezen is dat alsof je tegen iemand met een depressie zou zeggen: ‘Wees minder depressief.’ Of: ‘Word eens vrolijk.’ Als mensen niet met elkaar praten, is dat juist vaak omdat ze de context van de relatie als te kwetsbaar ervaren. Omdat ze voelen dat, als ze hun gevoelens onder woorden brengen, dat weer eens tot een conflict zou leiden. Met andere woorden: als een koppel goed met elkaar kan praten, is dat het gevólg van een goede relatie, niet de oorzaak."