Samen sterven: Waarom een gelukkig getrouwd stel besloot te stoppen met leven

In de vroege ochtend van 3 juni 2024 namen Jan Faber (70) en Els van Leeningen (71) samen afscheid van het leven. Ze kozen voor duo-euthanasie, een controversiële maar legale optie. Hun verhaal trekt in de hele wereld aandacht nadat de BBC er breed aandacht aan gaf. Het biedt een aangrijpende kijk op liefde, lijden en de keuze om samen een einde aan hun leven te maken.

Jan en Els leerden elkaar kennen op de kleuterschool en waren bijna vijftig jaar getrouwd. Hun leven was een avontuur, gekenmerkt door een gedeelde liefde voor water, boten en zeilen. Ze woonden op verschillende momenten op een woonboot, een vrachtschip en uiteindelijk een camper, waarmee ze door heel Europa reisden. Hun gezamenlijke leven was rijk en vol, maar niet zonder uitdagingen.

Jan had sinds 2003 ernstige rugklachten, waarvoor hij een operatie onderging die geen verlichting bood. Hij moest zware pijnstillers slikken, wat hem naar eigen zeggen “een zombie” maakte . Els kreeg in 2022 de diagnose dementie, een ziekte die haar steeds verder in haar greep kreeg. De achteruitgang van haar gezondheid maakte het moeilijk voor haar om volledige zinnen te vormen, en de diagnose was een harde klap voor zowel haar als Jan .

Het echtpaar begon na te denken over euthanasie toen Els’ toestand verslechterde. Ze spraken openlijk met hun zoon over hun wens om samen te sterven, een beslissing die gepaard ging met veel emotie. Jan en Els wilden niet langer lijden; ze zagen geen toekomst waarin ze waardig konden leven. “Er is geen andere oplossing,” zei Jan vastberaden .

In Nederland is euthanasie legaal onder strikte voorwaarden: er moet sprake zijn van ondraaglijk en uitzichtloos lijden, en de beslissing moet door twee artsen worden goedgekeurd. Het proces is zorgvuldig om ervoor te zorgen dat de keuze vrijwillig en goed doordacht is .

In de dagen voorafgaand aan hun dood verbleven Jan en Els in hun camper aan een zonovergoten haven in Friesland. Ze deelden hun laatste momenten met hun zoon, kleinkinderen en enkele goede vrienden. “We hebben ons beste leven geleefd,” zei Jan. “En nu worden we daar te oud voor. Dus is het goed zo.” Els was het daarmee eens; ze wilde niet wachten tot haar dementie haar in een situatie bracht waarin ze die beslissing niet meer bewust kon nemen .

Op de dag van de euthanasie verzamelden vrienden en familie zich in het lokale hospice. Er werden herinneringen gedeeld en muziek afgespeeld: “Idlewild” van Travis voor Els en “Now and Then” van The Beatles voor Jan. De laatste momenten waren moeilijk, maar de liefde en steun van hun dierbaren waren voelbaar .

De keuze voor duo-euthanasie blijft controversieel en roept ethische vragen op. Critici wijzen op de erosie van het taboe op intentioneel levensbeëindiging, vooral in gevallen waar een partner dementie heeft . Maar voor Jan en Els was het een daad van liefde en wederzijds respect. Ze wilden samen vertrekken, net zoals ze hun leven hadden gedeeld.

Hun zoon, hoewel verdrietig, respecteerde de keuze van zijn ouders. “Je wilt je ouders niet laten gaan,” zei hij, “maar voor hen waren er geen betere tijden meer in het vooruitzicht.” De camper, hun mobiele thuis, blijft voorlopig in de familie, als een symbool van de vele avonturen die ze samen beleefden .