De kan grote gevolgen hebben. Rechts trekt naar
Mark Rutte (om rechts kabinet te garanderen en SP af te stoppen). Linkse kiezers trekken nog sterker naar Emile Roemer om kans op linkse coalitie te vergroten. berekent dat 'strategisch stemmen' beide partijen fors groter kan maken. Tot wel 10 zetels! Ten koste van de anderen natuurlijk. Bij kiezers met midden- en lage inkomens wordt de positie van de SP steeds sterker. Niet alleen zien we dat bijna een derde van alle PvdA en een kwart van Groen Links-kiezers uit 2010 nu aangeven SP te stemmen, maar ook van kiezers van PVV, CDA en
VVD uit 2010 wint de SP inmiddels tussen de 5 en 10%. Met de 34 zetels van deze week evenaart de SP het all-time-high uit januari 2012. Daardoor staat de SP inmiddels 3 zetels voor op de VVD. Het onderzoek van vandaag richt zich op het strategisch stemmen. Door een combinatie van redenen zou dit op 12 september in sterkere mate kunnen voorkomen dan in het verleden. Enerzijds omdat het politieke gat tussen VVD en SP groter is dan tussen CDA en PvdA (met uitzondering wellicht van 1977 tussen Den Uyl en Van Agt). En anderzijds omdat er relatief veel kiezers zijn die VVD of SP ook een kans geven op een stem. Bij beide partijen is dat rond de 15%. 39% van de kiezers hoopt dat de VVD de grootste wordt en 38% de SP. De helft van de kiezers die nu aangeven niet VVD stemmen zou het heel erg vinden als die partij de grootste wordt. Bij de SP is dat cijfer hetzelfde: Van degenen die niet SP stemmen zou de helft het heel erg vinden als de SP de grootste wordt. Op basis van de vraag hoe groot dan de kans is dat men VVD of SP gaat stemmen is. Als dit omgerekend wordt naar zetels dan blijkt de VVD 10 zetels meer te scoren dan in de huidige peiling en de SP 8 zetels meer (resp.naar 41 en 42 zetels). Die zetels komen dan van PVV (-4), CDA en PvdA (-3), D66 (-2) en van alle overige partijen 1 zetel minder. Dit is vanzelfsprekend nog een theoretische exercitie, omdat enerzijds de krachtsverhoudingen op 11-12 september anders kunnen liggen en anderzijds omdat vlak voor de
verkiezingen een van de twee partijen duidelijk kan voorliggen op de andere en dan doet het strategisch stemmen zich niet of maar beperkt voor. Als er fors strategisch gestemd wordt, krijgen mogelijke regeringscoalities als Kunduz-coalitie, Paars Plus en Links 2 tot 4 zetels meer dan bij de peiling van vandaag. Zo zou het wel eens zo kunnen zijn dat het grootste effect van strategisch stemmen op 12 september zal zijn dat er een of meer reeele coalities een meerderheid krijgen. Kort voor de verkiezingen wordt deze exercitie vanzelfsprekend herhaald. Als je het strategisch effect meeneemt kan dit het beeld worden: