Hans van Mierlo overleden

Hans van Mierlo is vandaag, 11 maart 2010, op 78-jarige leeftijd overleden. Daarmee verliest Nederland een fenomeen, de 'Nederlandse Kennedy', die bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1967 met zijn nieuwe beweging D'66 (later D66, zonder komma) meteen zeven zetels haalde. Toentertijd een politieke aardbeving. Altijd wordt vermeld dat hij de volgende dag stond afgebeeld op de voorpagina van The New York Times. D'66 zou het politiek bestel gaan opblazen, maakte zich sterk voor staatsrechtelijke hervormingen die de invloed van de kiezer op de regeringsvorming moest vergroten en wilde de ideologische verstarring doorbreken. In zekere zin is dat mislukt, want het gebouw van Thorbecke staat nog steeds overeind en D66 werd eerder een beweging die het bestel overeind hield dan ermee te breken. Maar het is ook gelukt, omdat de Haagse politiek vergeleken met veertig jaar geleden onherkenbaar is veranderd en veel pragmatischer is geworden. De 'mannetjes' zijn veel belangrijker geworden. Anderzijds kleefde aan D66 altijd het stigma dat de beweging niet meer was dan een bijwagen van de PvdA, het ´redelijk alternatief´ voor degenen die het even niet bij de sociaaldemocraten zagen zitten. Daarbij bleef Van Mierlo altijd zijn onnavolgbare zelf.
Zijn grootste succes kwam in 1994, toen D66 vierentwintig zetels haalde en een paars kabinet onder leiding van Wim Kok met PvdA en VVD zonder het CDA kon worden gevormd. Van Mierlo werd daarin minister van Buitenlandse Zaken, een vreemde keus, aangezien hij altijd binnenlandse hervormingen had gepropageerd. Het werd geen groot succes. Als minister was Van Mierlo vaak afwezig, wat misschien ook verklaart dat het drama van Srebrenica in juli 1995 grotendeels van hem af is gegleden. Van Mierlo was als onafhankelijk en soms warrig denker altijd een buitenstaander in de politiek, ook in de jaren dat hij rond het Binnenhof een centrale rol speelde. Tegelijk was hij een ´Bekende Nederlander´, met een tot de verbeelding sprekend privéleven.

Bron(nen): Trouw