In de formatie komt nu de Week van de Waarheid

De laatste week van deze fase van de informatie zal "cruciaal" zijn, zeggen informateurs Richard van Zwol en Elbert Dijkgraaf. De komende week gaat het Centraal Planbureau (CPB) "flink wat maatregelen" doorrekenen en daarna moeten door PVV, VVD, NSC en BBB knopen worden doorgehakt, zeiden ze woensdag.

"We hebben met de fractievoorzitters afgesproken dat we de komende periode tot eind volgende week gebruiken voor de voorbereiding op alle onderwerpen en op de financiën voor de finale week van 6 mei", zei Van Zwol na een dag waarop volgens hem weer veel is gesproken over de financiën.

De partijen moeten het in de laatste week eens worden over een hoofdlijnenakkoord. Van Zwol zei er vertrouwen in te hebben dat ze eruit gaan komen, maar zegt ook dat "we nog een paar grote onderwerpen hebben die nog wel moeten worden afgerond. Of dat nou gaat om de woningbouw, de toekomst van de landbouw, van de agrarische sector".

In die laatste week verwacht Van Zwol de nodige "discussies" tussen de onderhandelende partijen. Dan gaat het namelijk om het deels "uitruilen" en "zoeken naar samenhang" in het akkoord.

Volgens Dijkgraaf is het vertrouwen tussen de onderhandelaars de afgelopen weken gegroeid. "Zonder nou te zeggen dat het allemaal 100 procent is. Maar je merkt wel, ze snappen beter van elkaar hoe ze in het hele verhaal zitten."

Aan de onderhandelingstafel is nog niet gesproken over een premierskandidaat. Op 15 mei moet er een hoofdlijnenakkoord liggen. Daarna moet, als het allemaal goed loopt, een kabinet worden gevormd die het hoofdlijnenakkoord gaat uitwerken tot een regeerprogramma.

De partijleiders van PVV, VVD, NSC en BBB gaan de komende dagen niet meer met elkaar om tafel in Den Haag. NSC-leider Pieter Omtzigt wil echter niet spreken van een parttimeformatie. “De hoofdrolspelers zijn er nog steeds voltijd mee bezig.”

PVV, VVD, NSC en BBB zullen zich de komende dagen dus niet laten zien in het formatiegebied van de Tweede Kamer. Er wordt hooguit buiten de vergaderkamer om contact gehouden, maar officiële formatiegesprekken staan niet gepland.

Kritiek dat er sprake zou zijn van trage parttime-formatie, zoals D66-fractieleider Jan Paternotte zegt, wijst NSC-leider Pieter Omtzigt van de hand. “Er wordt nu een paar dagen hier niet gepraat, nee, maar het is ook heel goed om eens niet met z’n vieren of achten te praten zonder jullie allemaal erbij,” zei hij wijzend op journalisten.

Is er vijf maanden na de verkiezingen dan toch niet meer urgentie nodig van de vier partijen? “Weet je, het hoeft niet per se met hele lange sessies. En het gaat nog steeds om heel korte teksten, want we werken aan een akkoord op hoofdlijnen. Maar de hoofdrolspelers zijn er nog steeds voltijd mee bezig.”

Wat meespeelt, is dat Omtzigt zelf de komende dagen privéafspraken heeft. Wilders heeft eerdaags de begrafenis van zijn overleden moeder en kiest er daarnaast voor vrijdag naar Hongarije te gaan voor de internationale ultraconservatieve conferentie CPAC. Wilders wilde op dat laatste besluit woensdag geen toelichting geven.