Onderzoek: Laurentien zorgt al een aantal jaren voor grote problemen

Prinses Laurentien zorgt al jaren voor problemen bij de hersteloperatie Toeslagen. Neit alleen dit jaar, maar ook al In 2021 raakte de prinses in conflict met de voorzitters van de zogeheten kind- en ouderpanels, en botste zij met ambtenaren van het ministerie van Financiën. Er haakten verschillende gekwalificeerde mensen af, omdat ze ervoeren dat er naast Laurentien geen ruimte over was, blijkt uit de stukken ban het NRC.

Toenmalig staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen, D66) werd verschillende keren gewaarschuwd en sprak er met prinses Laurentien over. Het hielp niet. Pas een paar maanden geleden liepen de gemoederen zo hoog op dat ambtenaren lekten naar het AD omdat volgens hen niet viel te werken met Laurentien.

Dat blijkt uit onderzoek van NRC. Prinses Laurentien trad deze woensdag terugals voorzitter van (Gelijk)waardig Herstel, een stichting die zich sinds een jaar bezighoudt met de hersteloperatie. Ze besloot daartoe nadat eerder deze maand was gebleken dat ambtenaren intern melding hadden gemaakt over de manier waarop zij zich opstelde. Tegen RTL Nieuws zei Laurentien dat ze niet wist waar de klachten vandaan kwamen: „Ik ben nog nooit, in twintig jaar, gedoe geweest.”

Uit vertrouwelijke interne documenten en gesprekken van NRC met meer dan twintig direct betrokkenen, blijkt dat de betrokkenheid van Laurentien bij de hersteloperatie Toeslagen drie jaar eerder ook tot problemen leidde. In 2020 kreeg de Missing Chapter Foundation, een andere stichting van Laurentien, van Financiën opdracht de opzet van een ‘kindpanel’ te faciliteren, waarin kinderen van gedupeerde toeslagenouders zitting namen – met als doel in beeld te brengen wat ervoor nodig was om deze kinderen te helpen.

Achter de schermen ging het toen snel mis. Zo ontstond onenigheid over wie het voortouw moest nemen in de communicatie met de buitenwereld: Laurentien of het ministerie. De prinses eiste ook een grote rol op bij de inhoudelijke invulling van de kindregeling, Ze passerde de voorzitter van het project voormalig PvdA-Kamerlid Lea Bouwmeester. Dat blijkt uit de interne stukken en gesprekken met betrokkenen. Laurentien nam feitelijk de voorzittersrol over.

In 2021 aasde Laurentien ook op de hoofdrol in het informeren van kinderen over de regeling. Volgens betrokken ambtenaren kon dat niet omdat de informatieplicht in de hersteloperatie bij de overheid ligt. Ook leefde onder ambtenaren de vrees dat Laurentien de kinderen wilde inzetten in een publiciteitsoffensief, bijvoorbeeld door ze bij een talkshow te laten aanschuiven, blijkt uit berichtenverkeer. Het ministerie was hier zeer op tegen vanwege de kwetsbaarheid van de kinderen.

Laurentien zou ook geen respect hebben gehad voor het feit dat ambtenaren volgens de regels moeten opereren. Ambtelijke bezwaren tegen de uitvoerbaarheid van sommige wensen van gedupeerden die Laurentien inbracht, zette de prinses volgens betrokkenen weg als een gebrek aan respect voor de slachtoffers. Ambtenaren voelden zich in deze gesprekken soms denigrerend behandeld, alsof zij er niets van snapten, zo blijkt uit gesprekken met betrokkenen en berichtenverkeer uit die periode.

Staatssecretaris Van Huffelen had op dat moment al met Laurentien over de problemen gesproken, zo blijkt uit ambtelijke mails. Maar het hielp niet, volgens de reconstructie van NRC.

Begin 2022 raakte Laurentien ook in conflict met het zogenoemde ouderpanel, dat onder leiding stond van Arre Zuurmond, oud-Ombudsman van Amsterdam.

In bijeenkomsten van het panel werd geklaagd over haar wijze van opereren

Laurentien wierp zich publiekelijk op als vredestichter tussen oudergroepen, maar ondergroef achter de schermen de positie van het ouderpanel, vertellen meerdere bronnen. Zij noemen als voorbeeld een brief met klachten over het ouderpanel die de rechterhand van Laurentien begin 2022 aan het ministerie stuurde, zonder het ouderpanel daarover te informeren. Welke klachten daarin precies stonden bleef voor het ouderpanel onduidelijk. Laurentien ontkent via een woordvoerder dat er een dergelijke brief is verzonden.

Prinses Laurentien laat in reactie op vragen van NRC via een woordvoerder weten zich niet in de geschetste situatie te herkennen. Ze ontkent met staatssecretaris Van Huffelen te hebben gesproken over conflicten of over haar werkwijze. Volgens de woordvoerder wist prinses Laurentien het vertrouwen van kinderen en jongeren te winnen waardoor gesprekken over hun herstel in een rustiger vaarwater kwamen.