Standbeeld weg, standbeeld erbij

Joseph Vissarionovich Stalin (1878 - 1953) is om vele redenen onvergetelijk. Hij was de eerste secretaris-generaal van de Communistische Partij in de Sovjet-Unie, van 1922 tot aan zijn dood. Tijdens zijn heerschappij experimenteerde hij met de economie, wat niet iedereen goed is bekomen: miljoenen Sovjetburgers stierven de hongerdood.
Ook was hij een kei in het verplaatsen van hele bevolkingsgroepen; hoe slechter verschillende volkeren bij elkaar pasten, hoe liever Stalin ze door elkaar mixte, want zo kreeg je haat, afgunst en achterdocht, en dat zijn zaken die een dictator helemaal niet slecht uitkomen. Omdat ook destijds al verschillende volkeren elkaar heel slecht verdroegen, zou je kunnen zeggen dat degenen die niet van de hongerdood waren omgekomen, nu moesten vechten voor hun leven in een vijandige omgeving.
Verder was Stalin nogal achterdochtig. Meer dan eens vermoedde hij dat anderen misschien wel jaloers op hem waren. En dat ze ook zo'n mooie functie wilden als hij had, secretaris van de Communistische Partij. Zeker wist hij dat natuurlijk niet, maar stel dat hij gelijk had - dat mensen inderdaad niet goed te vertrouwen waren, dan had je als dictator toch een probleem. Daarom liet hij allemaal mensen wegmaken die weliswaar niet iets fouts hadden gedaan, maar die heel misschien ooit, op een dag, weleens iets fouts zouden kunnen doen. Dat heette 'de zuiveringen' en onder leiding van Stalin zijn miljoenen mensen weggezuiverd. De een als handlanger van het 'internationale Zionisme,' de ander als agent van het 'internationale oliekapitaal.' In Nederland heeft Karel van het Reve een reputatie als kenner van het regime in de voormalige Sovjet-Unie, maar laten we zijn broer Gerard niet uitvlakken die de vele activiteiten van Vadertje Stalin aldus kernachtig samenvatte: 'Moorden, martelen, marcheren.'
Zeker, Stalin is ook een van de overwinnaars van Hitler-Duitsland en dat is op zich al een reden waarom de herinneringen aan zijn heerschappij toch niet eendimensionaal zijn. Zie ook bijgaand artikel in The Economist dat op bijkans komische wijze verhaalt hoe in het geboorteland van Stalin, in Georgië, de standbeelden van hem worden neergehaald, terwijl in de Verenigde Staten het omgekeerde gebeurt.

Bron(nen): The Economist