In de strijd om de gunst van de kiezer zijn het CDA en de VVD bereid ver te gaan. De ene partij neemt nog een woester standpunt in tegen vluchtelingen en immigratie dan de andere. In hoeverre schuiven de twee grootste partijen van het land echt op naar rechts? De Kanttekening vroeg het aan enkele kenners waaronder VVD-coryfee en politiek commentator Arend Jan Boekestijn (BNR), politiek wetenschapper Joost van Spanje (Universiteit van Amsterdam) en historicus, schrijver en columnist Han van der Horst (Joop).
Dijkhoff Van der Horst is duidelijk: VVD en CDA radicaliseren. "Dat heeft met tactische redenen te maken," denkt hij. "Ze doen dit voor de rechtse kiezer. Dat zag je ook tijdens de laatste Algemene Beschouwingen, waar de coalitiepartijen vooral hun best deden om zich goed te profileren en puntjes te scoren bij hun achterban en bij potentiële discussies. Het zijn ideologische discussies die geen geld kosten. Over de wezenlijke dingen werd vorige week nauwelijks gedebatteerd."
Van der Horst vindt het heel ernstig dat Dijkhoff voorstelde om wetsovertreders in probleemwijken dubbel zo hard te straffen. "Daarmee heeft de VVD een grens overschreden. Het is ongelooflijk dom. Ik woon in zo’n probleemwijk, in Schiedam. Ik snap waarom allochtonen zich van de samenleving afkeren en dat zo’n meisje denkt ‘ik laat mijn familie niet beledigen, nou ga ik helemaal een hoofddoek dragen’."
Verrechtsing Ook wetenschapper Van Spanje concludeert dat centrumrechtse partijen sinds eind jaren negentig naar rechts zijn opgeschoven. "Dat weten we bijvoorbeeld van partijplaatsing door experts tussen 2000 en 2004, wat ik beschreven heb in mijn artikel over ‘besmettelijke’ partijen. En bijvoorbeeld van analyse van partijprogramma’s van centrumrechtse partijen in vijftien West-Europese landen sinds 1944, die gemiddeld een stijging van kritiek op multiculturalisme vertonen sinds eind jaren negentig."
Bier drinken Boekestijn, ooit VVD-Kamerlid, is eveneens kritisch over de uitlatingen van Dijkhoff. "Echte liberalen staan pal voor de rechtsstaat, die geef je niet zomaar prijs. Het is echt onbegrijpelijk wat Dijkhoff heeft gezegd." Hij vindt VVD’ers geen intellectuelen. "De VVD heeft te weinig denkers, het gaat om bier drinken en gezelligheid. En er wordt te veel geluisterd naar spindoctors, die met plannetjes komen die het goed doen in de media. Of deze plannetjes ook liberaal zijn, daar kijkt men onvoldoende naar."