Advies: boeren onmisbaar voor klimaatdoelen, geef ze perspectief

DEN HAAG (ANP) - Boeren zijn onmisbaar om de klimaatdoelen te halen, maar het beleid om ze te helpen verduurzamen schiet op alle fronten tekort, vindt de Wetenschappelijke Klimaatraad (WKR). Om daar verbetering in te brengen, moet nodig het vertrouwen tussen boeren en overheid worden hersteld. Dat is "een eerste voorwaarde", stelt de raad in een advies aan het kabinet.

"Boeren kunnen een veel grotere rol spelen dan ze nu doen bij het omgaan met, en tegengaan van, klimaatverandering dankzij hun cruciale rol in het beheer van natuur, bodem en water", schrijft de WKR. Dan hebben ze alleen wel "perspectief nodig" en dat ontbreekt volgens de raad momenteel voor veel boeren. Het huidige landbouwbeleid geeft hun "onvoldoende houvast om te investeren in een duurzame toekomst".

De raad schetst de dubbele positie van de landbouwsector. Die draagt door de methaanuitstoot van vee en het aardgasverbruik van de glastuinbouw sterk bij aan klimaatverandering, maar ondervindt daar zelf ook nu al last van. Door het veranderende klimaat krijgt Nederland zowel te maken met langere periodes van droogte als met periodes van overvloedige neerslag. Beide zijn ongunstig voor de landbouw.

Volgens de WKR moet de overheid duidelijke doelen stellen, zowel voor de korte als de lange termijn, en boeren nauw betrekken bij de invulling daarvan. Ook is het belangrijk dat er voor duurzaam geproduceerde producten een "groeiende en rendabele afzetmarkt" is, zodat boeren zekerheid hebben.

De raad doet meerdere concrete suggesties. Zo zou de overheid een bijmengverplichting kunnen instellen voor "duurzame bestanddelen". Dat kan bijvoorbeeld inhouden dat van elke liter verkochte melk een bepaald percentage zo duurzaam mogelijk moet zijn geproduceerd. Aan supermarkten kan een norm worden opgelegd voor een minimaal percentage gecertificeerde, duurzame producten in hun schappen. Tot slot kan de overheid duurzamere producten goedkoper maken en vervuilende producten juist duurder.

Vorig jaar klapte het overleg tussen de overheid en de agrarische sector om tot een veelomvattend landbouwakkoord te komen. Het idee was om over een groot aantal onderwerpen, onder meer op het gebied van klimaat en natuur, afspraken voor de lange termijn te maken. Het toenmalige kabinet en boerenvertegenwoordigers konden het echter niet eens worden.