Eddy Snelders (64) is een Bekende Vlaming. Hij was voetbalprof, is nu voetbalcommentator en bovendien een geslaagd zakenman. Maar hij blijkt ook exhibitionist. Met regelmaat ging hij - vooral op zaterdagmiddag - voor het raam van zijn kantoor staan om zich te bevredigen. Hij probeerde altijd eerst de aandacht te trekken van de buurvrouw of - nog beter - de dochters van de buurvrouw. Snelders heeft bekend dat hij de onweerstaanbare neiging heeft zich blot te geven.
En nu vraagt Vlaanderen zich af: waarom?
Wat drijft een potloodventer? En welke vormen van exhibitionisme bestaan?
“Het wordt gedefinieerd als iemand die seksueel opgewonden wordt van het ongevraagd tonen van de genitaliën aan nietsvermoedende personen”, zegt Wim Huys, algemeen coördinator van het Universitair Forensisch Centrum in Antwerpen in de Gazet van Antwerpen (GVA). Vanuit psychiatrisch oogpunt kan exhibitionisme worden omschreven als een seksuele stoornis waarbij men zich naakt wil tonen.
“Het kan verschillende vormen aannemen”, zegt Wouter Wanzeele tegen de GVA. Hij is forensisch therapeut en sociaal werker. Hij begeleidt via individuele en groepstherapie mensen die strafbaar gedrag stellen bij Forensisch Ambulant Begeleidingsteam van het CAW Oost-Vlaanderen. “We kennen de clichés van de man met de lange jas in de bosjes of de steegjes. Er zijn ook mensen die dichter in hun omgeving exhibitionisme stellen. Daders houden het soms alleen maar bij het tonen van de geslachtsdelen, anderen stellen ook een daad zoals masturberen. Ook hun drijfveren verschillen. Je hebt exhibitionisten die eigenlijk niet gezien willen worden, maar de spanning en de prikkel wel willen ervaren van de kans dat iemand het zou kúnnen zien. Andere exhibitionisten zoeken bewust slachtoffers op om zich aan te tonen.”
Het is moeilijk om precies te zeggen hoe vaak exhibisionisme voor komt, omdat het een ondergerapporteerde misdaad is. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 1 op de 200 mannen ooit exhibitionistische gedrag heeft vertoond. De meeste exhibitionisten zijn mannen, en de meeste slachtoffers zijn vrouwen.
Exhibitionisme komt vaker voor bij mensen met een psychische stoornis, zoals een persoonlijkheidsstoornis of een seksuele stoornis. Het kan ook een symptoom zijn van een andere psychische aandoening, zoals een psychose of een stemmingsstoornis.
Exhibitionisme kan een zeer traumatische ervaring zijn voor het slachtoffer. Het kan leiden tot gevoelens van angst, schaamte en onveiligheid. In sommige gevallen kan het zelfs leiden tot posttraumatische stressstoornis (PTSS).