Commissie presenteert beladen enquête over gaswinning Groningen

Zowel politiek Den Haag als Groningen verwacht een snoeihard rapport van de parlementaire enquêtecommissie die de gevolgen van de aardgaswinning in Groningen onderzocht. In het bevingsgebied wil men vooral erkenning van en genoegdoening voor het leed. De politiek zoekt naar manieren om het vertrouwen van Groningers in de overheid te herstellen, zonder weer te vervallen in valse beloftes. Commissievoorzitter Tom van der Lee (GroenLinks) zal het verslag van de parlementaire enquête in Zeerijp presenteren. Veel Groningse organisaties en Tweede Kamerleden zijn aanwezig, verantwoordelijk staatssecretaris Hans Vijlbrief is zelf ook in de regio. Het verslag dat Van der Lee presenteert, is het resultaat van maandenlang onderzoek. De commissie, bestaande uit Kamerleden van verschillende partijen, eiste honderdduizenden documenten op van tientallen organisaties, en sprak tientallen hoofdrolspelers in het gasdossier. Dit gebeurde deels achter gesloten deuren, maar het meest zichtbare onderdeel van het onderzoek waren de openbare verhoren van (oud-)bewindspersonen (onder wie premier Mark Rutte), deskundigen, topambtenaren, toezichthouders en gedupeerden. Tijdens de zeventig openbare verhoren werd al duidelijk dat de overheid gretig gebruikmaakte van het waardevolle gas in de Groninger bodem, maar jarenlang wegkeek van de nadelige gevolgen van de winning voor bewoners. Financiële en economische belangen wonnen het niet alleen jarenlang van de veiligheid, maar stonden ook een fatsoenlijke vergoeding van de schade in de weg. Daarnaast drongen de grote gevolgen van zware bevingen vaak pas maanden of in sommige gevallen zelfs jaren laten door tot het kabinet. Gedupeerden, die al te maken kregen met schade aan hun huis en een gevoel van onveiligheid, moesten vervolgens veelal strijden tegen instanties om schade vergoed te krijgen of hun huis te laten versterken. Dit leidde soms tot ernstige psychische gevolgen. Ook die ervaringen met de instanties zorgden voor wantrouwen van Groningers jegens de overheid. Veel van hen willen erkenning van hun leed én verbetering van schadeafhandeling en versterking. Politieke consequenties zijn niet uitgesloten, maar een oproep aan het kabinet of enkele bewindspersonen om af te treden, blijft nog uit. Sommige Groningers vrezen ook dat het opstappen van het kabinet een echte oplossing alleen maar vertraagt. De politiek zelf worstelt met de vraag hoe een goede oplossing eruitziet. Het plan om gedupeerden van het toeslagenschandaal te compenseren liep de afgelopen maanden volledig vast. De enquêtecommissie komt zelf waarschijnlijk met aanbevelingen hierover, waarop het kabinet naar verwachting pas over enige tijd inhoudelijk reageert.