Donny M. (22), de vermoedelijke moordenaar van de negenjarige Gino, was amper elf jaar toen hij al kinderen zou hebben lastiggevallen. En 17 toen hij voor het eerst werd veroordeeld. Dat verbaas klinische psychologie Danièle Zucker is niet. Ze deed als daderprofiler jarenlang onderzoek in binnen- en buitenland en is een autoriteit in haar vak.
“Ik werkte in het verleden aan een dossier waaruit bleek dat een negenjarige jongen zijn zus had verkracht”, zegt ze tegen De Morgen. “De dader van zedenfeiten is gemiddeld 13 jaar bij het eerste vergrijp. De daders zijn in 70 procent van de gevallen seriedaders. Die cijfers komen uit Amerikaanse studies, maar er is geen enkele reden om aan te nemen dat dat cijfer verschillend zou zijn van hier. Maar omdat het over gemiddelden gaat, kan dit soort problematisch gedrag ook al vroeger beginnen. Uitzonderlijk zou ik het dus niet noemen.”
Donny had een moeilijke jeugd en ook dat is niet uniek. “In de meeste zaken is er sprake van een moeilijke jeugd. Veel jonge daders hebben vaak zelf heel wat gezien en meegemaakt. Denk maar aan misbruik, emotionele, en psychische verwaarlozing. Of ze werden op een vernederende manier opgevoed. Zeker als er sprake was van misbruik, herhalen daders dat gedrag vaak. De cijfers geven aan dat het om 30 procent gaat."
Jonge psychopaat
“Een andere factor is de psyche van jonge daders, denk maar aan psychopaten. Maar daar moeten we duidelijk over zijn: die mensen zijn net zoals wij. Ze hebben stoornissen, zoals iedereen die kan hebben. Psychopaten denken dat ze boven de wet staan. Ze maken hun eigen wetten. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt bovendien dat er niet méér mensen met psychische aandoeningen verkrachten of moorden dan de algemene populatie. Slechts 3 à 5 procent heeft een psychische stoornis. Dat is dus heel weinig.”
Wordt steeds erger
“Je ziet dat deze daders vroeg beginnen, en dat de feiten steeds erger worden. Soms begint het met zedenfeiten en op het einde is er iemand dood. Ook als er op jonge leeftijd geweld wordt gebruikt, kan dat een teken zijn dat het gedrag later erger wordt. Maar de maatschappij minimaliseert zo’n gedrag vaak. Dan hoor je: ‘Hij was zo jong’, maar daar moeten we mee opletten. We willen allemaal die kinderlijke onschuld graag geloven, en kijken soms zelfs weg. Maar die logica gaat hier niet op. Het is belangrijk meteen in te grijpen.”