'Geef leraar meer tijd voor onderwijs en investeer in personeel'

Leerkrachten in het basisonderwijs hebben te veel verantwoordelijkheden gekregen en komen te weinig toe aan "de kern van hun vak", vindt de Onderwijsraad. Het adviesorgaan raadt de politiek aan "meer focus aan te brengen" én structureel te investeren in meer onderwijspersoneel. Het gemiddelde aantal lesuren van leraren moet omlaag, zodat ze meer tijd hebben om te besteden aan het ontwikkelen van onderwijs, vindt de raad. Voor leerlingen moet het aantal lesuren gelijk blijven.

"Dit betekent dat er per saldo meer mensen nodig zijn in en om de klas", aldus de Onderwijsraad. "In de eerste plaats om de lessen te helpen verzorgen, maar ook om andere taken van leraren over te nemen."

Voorzitter Edith Hooge van de onafhankelijke raad merkt op dat de werkdruk in het basisonderwijs al voor de corona-uitbraak "zorgelijk" hoog was. Daar zijn alle uitdagingen die het onderwijs op afstand heeft meegebracht nog eens bovenop gekomen in het afgelopen jaar.

Ondersteunende professionals

De Onderwijsraad ziet om de werkdruk te verlagen een rol weggelegd voor "ondersteunende professionals", zoals onderwijsassistenten, vakleerkrachten en andere specialisten. "Leraren kunnen samen met schoolleiders en schoolbesturen in beeld brengen wat nodig is voor goed onderwijs, hoeveel tijd dat kost en wie de uitvoering op zich nemen", bepleit de raad. Het advies kwam er op verzoek van de Tweede Kamer.

Organisaties in het onderwijs klagen al jaren veel over de opgelopen werkdruk. De Onderwijsraad geeft hun gelijk: ze hebben de afgelopen decennia steeds meer verantwoordelijkheden gekregen. "Kerndoelen zijn in inhoud omvangrijker geworden, scholen hebben pedagogische opdrachten en bieden extra ondersteuning bij onderwijsachterstanden en voor leerlingen met een beperking." Bovendien wordt van leraren en scholen verwacht dat zij zich vaker en uitgebreider verantwoorden. "Dit brengt meer werk en administratieve lasten met zich mee."

De bestuurders van de Onderwijsraad schetsen hoe het basisonderwijs in "een vicieuze cirkel" is terechtgekomen. Door het lerarentekort loopt de werkdruk op. Daardoor wordt het beroep minder aantrekkelijk, wat er weer toe leidt dat het tekort verder kan oplopen. "Daarmee komt onderwijskwaliteit steeds meer onder druk."