De Nederlandse Staat was veel meer betrokken bij de gaswinning dan tot nu toe werd gedacht. Dat blijkt uit geheime documenten in handen van Dagblad van het Noorden. De overeenkomst die in 1963 al werd ondertekend is altijd geheim gebleven, zelfs voor de Tweede Kamer. Sijbrand Nijhoff, een boer uit Zijldijk, speelde ze aan de noord-Nederlandse krant door. Hoe hij aan de stukken is gekomen, is onbekend. Bij de documenten zit onder meer een brief waarin de NAM en de voorlopers van Shell en ExxonMobil (Esso) bevestigen dat de staat een van de twee aandeelhouders is in een 'concessionaris-naamloze vennootschap'. Dat betekent dus dat de overheid medeverantwoordelijk is voor de gevolgen van de gaswinning. Hoogleraar bestuursrecht Herman Bröring van de Rijksuniversiteit Groningen zegt daarover tegen Dagblad van het Noorden dat de Staat er zo 'tot haar nek toe in zit'. Bröring wijst er verder op dat de overeenkomst duurt tot het gasveld is uitgeput. "Je zou verwachten dat de overheid een slag om de arm wil houden", zegt hij. Maar uit de overeenkomst blijkt dat deze niet kan worden opgezegd. "De partijen zijn zo elkaars gevangene." Ook hoogleraar ondernemingsrecht Loes Lennarts van de Rijksuniversiteit Groningen vindt dat de rol van de Staat ineens groot blijkt. "Hetzelfde morele appel dat nu op Shell wordt gedaan, moeten we dus ook op de overheid doen."