Halsema: Black Lives Matter is kantelpunt

Door de gewelddadige dood van de Amerikaan George Floyd is een antiracismebeweging op gang gekomen die niet meer te stuiten is. Black Lives Matter vormt ook in ons land een kantelpunt. Dat zei de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema woensdag bij de nationale herdenking van het slavernijverleden in het Oosterpark in Amsterdam.

"Wat begon met een paar activisten die het durfden om onrecht ter discussie te stellen en confronterende gesprekken te beginnen. Die genegeerd werden en belachelijk gemaakt, of vaker nog gehaat en bedreigd. Dat is de laatste maand uitgegroeid tot een onstuitbare nieuwe volksbeweging van moeders en dochters, vaders en zonen, grootouders en kleinkinderen. Van winkeliers, onderwijzers, verpleegkundigen en politieagenten", aldus Halsema. Het is een beweging die "nieuwe tradities" zal scheppen.

Ze stond stil bij de rol van Amsterdam in de tijd van de slavenhandel, de tijd dat veel kooplieden er rijk van werden en grachtenpanden bouwden van de opbrengst. "Amsterdam - een toevluchtsoord voor religieus vervolgden - was ook de stad waar minutieus werd bijgehouden hoeveel menselijke handelswaar het transport over de Atlantische Oceaan zou overleven." Maar die tijd is echt voorbij, aldus Halsema: "Wegkijken, wegmoffelen, ontkennen: dat kan niet en willen wij ook niet. Het onrecht, de pijn, de vernedering en het verdriet verdienen erkenning."

Geen excuses, nog niet

Zoals verwacht maakte de burgemeester geen excuses. Dat gebeurt waarschijnlijk op een later moment, als de resultaten bekend zijn van een groot onderzoek naar de precieze rol van Amsterdam in de slavenhandel. Die worden in het najaar verwacht.

Met de plechtigheid bij het Nationaal Monument Slavernijverleden in het Oosterpark wordt herdacht dat Nederland de slavernij 157 jaar geleden, in 1863, formeel afschafte in Suriname en de voormalige Nederlandse Antillen. Maar veel slaafgemaakten moesten nog tien jaar doorwerken op de plantages onder 'bijzonder toezicht’ van de Staat, zodat de slavernij pas echt voorbij was in 1873.

Vanwege coronamaatregelen is de herdenking in Amsterdam dit jaar zonder publiek en zonder Keti Koti Festival, dat tot nu toe ieder jaar traditiegetrouw losbarstte na afloop van de ceremonie.