Op 8 januari 1962 vond de Treinramp bij Harmelen plaats, de ergste treinramp in de geschiedenis van Nederland. Het was een frontale botsing tussen twee passagierstreinen, die plaatsvond rond 9:20 uur 's ochtends. Een van de treinen was onderweg van Amsterdam naar Rotterdam, terwijl de andere trein vanuit Rotterdam naar Amsterdam reed.
De treinen reden op hetzelfde spoor en botsten op elkaar bij hoge snelheid. Bij de ramp kwamen 91 mensen om het leven, waaronder de machinisten van beide treinen. Meer dan 50 mensen raakten gewond, sommigen ernstig. Het ongeval veroorzaakte een enorme ravage en reddingswerkers waren dagen bezig met het bergen van de slachtoffers en het opruimen van de wrakstukken.
De oorzaak van de treinramp was een menselijke fout. Een treinwissel bij het station van Harmelen was niet goed gesloten, waardoor de trein uit Rotterdam op het verkeerde spoor terechtkwam. De treindienstleider gaf vervolgens per abuis toestemming aan de trein uit Amsterdam om hetzelfde spoor te berijden.
De ramp had grote gevolgen voor de spoorwegveiligheid in Nederland. Er werden maatregelen genomen om de procedures en veiligheidsmaatregelen te verbeteren en te strenger te handhaven. Ook werden er nieuwe veiligheidstechnologieën geïntroduceerd, zoals automatische treinbeveiligingssystemen, die in geval van een dreigende botsing de trein automatisch tot stilstand brengen.
In 2012, vijftig jaar na de ramp, werd er een herdenkingsbijeenkomst gehouden in Harmelen. Bij deze herdenking waren overlevenden en nabestaanden aanwezig, samen met vertegenwoordigers van de overheid en de spoorwegen.