Laatste theorie van Hawking: heelal is eindig

Natuurkundige Stephen Hawking heeft vlak voor zijn overlijden nog een wetenschappelijk artikel geschreven. Dat is nu postuum gepubliceerd in het blad Journal of High Energy Physics. Het artikel was kort voor zijn overlijden goedgekeurd voor publicatie. Hawking stierf op 14 maart op 76-jarige leeftijd.

Hawking schreef het artikel samen met de Belgische natuurkundige Thomas Hertog, hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven. Zij opperen dat het heelal eindig is en veel eenvoudiger dan tot nu toe wordt gedacht. De theorie was vorig jaar voor het eerst gedeeld met de wereld. Hawking en zijn pupil Hertog hebben het daarna uitgewerkt. Omdat het om een theorie gaat, moet het onomstotelijke bewijs nog worden geleverd.

Het heelal ontstond bijna 14 miljard jaar geleden met de oerknal. De grote vraag is wat er sindsdien precies gebeurde. Er zijn allemaal natuurwetten gevonden en algemeen aanvaarde theorieën uitgewerkt, maar natuurkundigen zoeken nog naar de grote theorie daarachter, de basis van alles, een verklaring voor zowel het heel grote (het heelal) als het heel kleine (minieme deeltjes). Een van de theorieën is dat het universum eigenlijk bestaat uit een oneindige verzameling mini-heelalletjes. Dat wordt een multiversum genoemd. Wij zouden in één van die heelalletjes wonen. Het probleem is dat het aantal mogelijke natuurwetten dan misschien ook oneindig is.

Redelijk gelijkmatig en eindig

Die theorie klopt niet, zeggen Hawking en Hertog. Ze schrijven: ,,Wij stellen dat het universum redelijk gelijkmatig en ook eindig is.'' Dat betekent niet dat er ,,een enkel, uniek universum is, maar wij suggereren wel dat het aantal mogelijke heelallen veel kleiner is.'' Wat er buiten hun eindige heelal te vinden is, laten ze in het midden.

Hawking was een van de beroemdste wetenschappers van de afgelopen decennia. Hij leed sinds zijn studententijd aan ALS, een dodelijke en ongeneeslijke ziekte aan de zenuwen die spieren aansturen. De meeste patiënten hebben na de diagnose hooguit nog een paar jaar te leven. Hawking leefde meer dan vijftig jaar met de ziekte. Hij was aan een rolstoel gekluisterd en kon alleen praten via een computer. Hawking koos de woorden met een wangspier en de computer sprak die uit met een kenmerkende robotachtige stem.