Rapport: kabinet moet veel meer doen tegen stikstofprobleem

Een nieuw kabinet zal flink aan de slag moeten om de neerslag van stikstof in gevoelige natuurgebieden te verminderen. De neerslag moet niet met 26 procent verminderd worden, zoals in de stikstofwet ligt vastgelegd, maar met zeker 50 procent. Zonder aanvullende maatregelen is een vermindering van 70 procent zelfs nodig om stikstofgevoelige natuur te beschermen, schrijven ambtenaren in een rapport aan het kabinet. Vooral in de veehouderij moet worden ingegrepen.

In twee 'verkenningen' schrijven de ambtenaren dat er verdere maatregelen nodig zijn, vooral op de lange termijn. Mogelijk maakt dit de formatie van een nieuw kabinet nog moeizamer, omdat de twee grootste partijen in de nieuwe Tweede Kamer zeer verdeeld zijn. De VVD ziet weinig in een streng stikstofbeleid, D66 wil juist dat de natuur beter beschermd moet en wil daarom onder meer de veestapel halveren. Het huidige kabinet moest de stikstofregels volledig omgooien, omdat de Raad van State in 2019 een streep zette door de aanpak die jarenlang werd gehanteerd.

De aanvullende maatregelen moeten ervoor zorgen dat in genoeg natuurgebieden de stikstofneerslag dusdanig laag is dat deze geen schadelijk effect meer heeft. Vooral het verminderen van de uitstoot van stikstofverbinding ammoniak (NH3) kan de natuur verbeteren. Het halveren van de ammoniakuitstoot is "realiseerbaar, maar alleen in een combinatie van technische maatregelen en een dalend volume van de veestapel, in het bijzonder van het melkvee", valt te lezen in het rapport. "Een verdergaande reductie van 70 procent is met de in dit rapport beschreven instrumentatie alleen haalbaar als tot een nog grotere krimp van de veestapel zou worden gekomen."

Een van de manieren om de stikstofuitstoot te verminderen, is om vervuilers te laten betalen, net als met de CO2-heffing. Zo'n stikstofbelasting zou ook vergroenende technieken nog aantrekkelijker maken, omdat ze boerderijen en andere bedrijven kosten kunnen besparen. Ook kunnen de Europese landbouwsubsidies worden ingezet om boeren aan te sporen groener te boeren. Sowieso adviseren de ambtenaren om op Europees niveau beleid te maken. Zo'n 30 procent van de stikstof die in Nederland neerdaalt, komt namelijk uit het buitenland.