Stress in coronatijd: Waar komt het vandaan en wat doe je eraan?

We maken ons in deze crisis zorgen om volle ziekenhuizen, onze eigen gezondheid en de economie en we weten niet waar het eindigt. Deze onzekerheid leidt bij veel mensen tot stress en onrust. Annemiek Leclaire vroeg voor Vrij Nederland een aantal experts om raad. En ontdekte lichtpuntjes in de duisternis.

Geen controleIris Engelhard, hoogleraar klinische psychologie gespecialiseerd in angst en trauma, spreekt van een 'verlies van basisveiligheid'. "Dat raakt ons nu allemaal," zegt ze. "Als we geen controle voelen, kan een gevoel van machteloosheid omslaan in paniekerig kuddegedrag zoals de bestorming van een supermarkt. Dan wordt die hang om controle te zoeken onderdeel van het probleem in plaats van de oplossing."

Mensen houden van structuur, voorspelbaarheid en controle. Daar ontbreekt het nu aan. "Voorspelbaarheid en controle zorgen ervoor dat we meer grip krijgen op een onzekere situatie," aldus Engelhard.

Stress van de moderne tijdPsychiater Witte Hoogendijk, gespecialiseerd in de effecten van stress op het lichaam en co-auteur van het boek Van big bang tot burn-out, zegt dat we op zich gebouwd zijn om een zekere mate van dreiging aan te kunnen, maar het is ‘de stress van de moderne tijd’ die onze nuttige dierlijke instincten doorkruist, zegt hij. "Niet alleen de voortdurende tegenstrijdige informatie brengt ons van slag, maar ook alle nare verhalen daarbovenop, zoals de afgrijselijke getuigenissen uit de Noord-Italiaanse ziekenhuizen. Vroeger wisten we dat niet en hadden we de onrust daarvan niet."

AdviezenBeide deskundigen adviseren dan ook om niet vaker dan drie keer per dag het nieuws te checken. Witte Hoogendijk raadt verder aan om te bewegen in de buitenlucht. "Ga wandelen, doe ontspanningsoefeningen, dat kan nu ook via online kanalen. Eet gezond. En houd je gewoon aan de richtlijnen van de Gezondheidsraad."

Engelhard voegt daar nog aan toe dat sociale contacten beschermen tegen stress. "Daar moeten we nu een andere vorm voor vinden, via Facetime, Skype, of een borrel via Google Hangout," klinkt het.

Dan is er nog een punt dat voor stress kan zorgen: de overgang van een volle naar een lege agenda. "De een heeft daar meer last van de ander," stelt Witte Hoogendijk. "Drukdrukdruk kan voor sommige mensen als functie hebben om andere gevoelens en angsten af te weren." Een planning met een dagstructuur kan daarbij helpen. "Op dat lijstje zou je een paar dingen kunnen zetten die je graag doet maar waar je normaal niet aan toekomt. Een boek dat je nog wilde lezen, iemand die je graag eens wat rustiger wilde bellen."

VoordelenDe psychiater ziet ook voordelen. "Nu we zien hoe makkelijk we de agenda leeg kunnen maken, is er misschien een besef dat er op de to do-lijst onbedoeld meer is komen te staan dan eigenlijk nodig is. Een gevoel dat we wellicht ook na die drie weken nog een tijdje bij ons kunnen houden."

Bron(nen): Vrij Nederland (€)