Waarom je een pan met krasjes echt moet weggooien

Geen dag gaat voorbij zonder dat de schadelijke effecten van PFAS in het nieuws komen. En hoewel deze forever chemicals vooral via vervuiling van industrie in ons lichaam kunnen terechtkomen, blijven ook anti-aanbakpannen problematisch, schrijft Het Nieuwsblad. Maar moeten we ze daarom buitengooien? “Als je zwarte stukjes ziet is het al te ver gekomen.” “We bekijken hoe je met kleine maatregelen de impact op je gezondheid beter kan maken. Als je krasjes maakt in teflonplannen komen er bijvoorbeeld schadelijke stoffen vrij”, zegt de Belgische minister van Volksgezondheid Crevits het.

Maar het geldt niet voor alle pannen. “Eerst en vooral: niet alle anti-aanbakpannen vormen een gevaar voor onze gezondheid”, vertelt toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven). “Het gaat enkel om zogenaamde teflonpannen. De anti-aanbaklaag van dergelijke pannen bevat de chemische stof PFPE (perfluorpolyether), beter bekend als het overkoepelende PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen). PFAS heeft als gunstige eigenschap dat het afstotend is voor vet en water. Je eten zal dus minder snel aanbakken.” Maar PFAS komt de laatste jaren ook steeds meer in opspraak omdat het ongezond zou zijn.

Hoe slecht is PFAS? Tytgat: “Dat is op dit ogenblik de hamvraag. Er zijn ongelofelijk veel studies over PFAS in het algemeen. Er zijn studies die in de richting gaan van een verstoring van de vruchtbaarheid en de hormoonhuishouding. Ook zou het niet gezond zijn voor lever en nieren. Maar er is geen enkele studie die bewijst dat het kankerverwekkend is bij normaal gebruik.” En wat verstaan we dan onder ‘normaal gebruik’? “Er is niets aan de hand als je de pan correct gebruikt”, aldus Tytgat. “Dit houdt in: niet te warm verhitten en niet in snijden met een mes. Bij te grote verhitting ga je namelijk de anti-aanbaklaag verbrokkelen. Er komen dan giftige stoffen uit vrij en die komen in je voedsel terecht. De meeste teflonpannen hebben een kleurdetectie in het midden. Als de temperatuur te hoog wordt, kan je dit zien via een soort van verklikkerlichtje.” Moet ik mijn pan dan meteen wegsmijten bij het eerste krasje? Tytgat: “Teflonpannen met krassen nog gebruiken is inderdaad geen goed idee. Door de krasjes komen namelijk kleine stukjes van de anti-aanbaklaag los. Soms krijg ik de reactie dat je het toch kan zien als er zwarte stukjes zitten in je eten? Maar als dat het geval is, dan is het al veel te ver gevorderd. Het gaat ook om minuscule stukjes van die anti-aanbaklaag die je niet met het blote oog kunt zien. De regel is daarom: snij nooit met een mes in de pan.

Zelfs een nieuwe pan waar je meteen met een mes in snijdt, kan gevaarlijker zijn dat een pan van een paar jaar oud waar je voorzichtig mee bent omgesprongen. Voor de veiligheid raad ik aan om je pan te vervangen vanaf dat je krasjes ziet.”

Bron(nen): Nieuwsblad