Wetenschappers: nieuwe indeling nodig voor zwaarste orkanen

BERKELEY (ANP) - Door klimaatverandering worden orkanen steeds zwaarder, en daardoor is de schaal waarmee hun kracht wordt uitgedrukt niet passend meer. Er zou een extra klasse moeten komen voor de buitencategorie, de allerzwaarste tropische cyclonen. Daarvoor pleiten Amerikaanse deskundigen maandag in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS.

Voor orkanen en tyfonen wordt de schaal van Saffir-Simpson gebruikt. Die heeft vijf klasses. De lichtste cyclonen vallen in klasse 1, de zwaarste in klasse 5. Een orkaan zit in de hoogste categorie bij windsnelheden boven de 250 kilometer per uur.

Het probleem is dat het hoogste niveau geen einde heeft, zeggen de onderzoekers. Een orkaan die net boven de grens uitkomt, krijgt hetzelfde 'waarschuwingslabel' als een cycloon die daar mijlenver boven zit. Daarom pleiten ze voor de invoering van een niveau 6. Die is bedoeld voor orkanen met windsnelheden van minstens 309 kilometer per uur.

Volgens de onderzoekers zijn er tussen 1980 en 2021 bijna tweehonderd tropische cyclonen van niveau 5 geweest. Vijf daarvan waren sterk genoeg voor de voorgestelde buitencategorie, en die waren allemaal na 2012. De krachtigste daarvan was de orkaan Patricia, die Mexico in 2015 trof. Die haalde windsnelheden tot 345 kilometer per uur. Door de tyfoon Haiyan (315 km/uur) kwamen in 2013 meer dan zesduizend mensen om het leven, met name in de Filipijnen. Ook de tyfonen Meranti (2016), Goni (2020) en Surigae (2021) waren krachtig genoeg voor niveau 6.

Daar blijft het waarschijnlijk niet bij, vrezen de wetenschappers. Als de gemiddelde temperatuur 2 graden stijgt ten opzichte van de tijd voor de opkomst van de industrie, verdubbelt het risico op extreem zware orkanen in de Golf van Mexico. Bij de Filipijnen stijgt de kans op zulke tyfonen dan met 50 procent. Bovendien zijn hogere windsnelheden mogelijk, de topsnelheid is nog niet bereikt.

Orkanen halen hun energie uit warme lucht en warm zeewater. Als de watertemperatuur stijgt, ontstaan er niet alleen meer orkanen, maar worden ze ook krachtiger en duurt het langer voor ze afzwakken.