Zo voed je kinderen op: wees een kamerplant

Een kind opvoeden, ga er maar aan staan. Hoe doe je het goed? Je wil geen autoritaire ouder zijn, maar de helikopterstijl is ook niet de juiste weg. Gezinstherapeut Lies Missotten weet de oplossing: Wees een kamerplant, zegt ze in het Vlaamse opinieblad Knack.

Tieners willen privacy, aldus Missotten. “Terwijl ouders nog altijd vinden dat ze het recht hebben om alles te weten. Dat zorgt voor een spanningsveld. Over schoolzaken houden tieners hun ouders nog wel op de hoogte, maar persoonlijke kwesties zoals vriendschappen, gedrag online, kapsel, muziek en zelfbeeld, zien ze als hun eigen domein. Als ouders het daar niet mee eens zijn, ontstaan er conflicten.”

Verzwijgen Ouders weten dan ook helemaal niet zoveel over het leven van hun tienerkinderen als ze denken. "Ze geloven dat ze een realistisch beeld hebben, maar als je de jongeren bevraagt, blijkt dat niet te kloppen. 79 procent van de tieners heeft bijvoorbeeld minstens één geheim voor zijn ouders, dat ze wel met leeftijdgenoten delen. Als er iets verzwegen wordt, gaan ouders inderdaad soms meer controleren. Geheimen hebben op korte termijn een negatief effect op de band tussen ouders en kinderen. Die afstand is voelbaar. Uiteraard is het een oncomfortabel gevoel, maar het hoort bij loslaten en vertrouwen geven.”

Kamerplant Wees dan ook geen helikopterouder, zegt Missotten met klem. Uit allerlei onderzoek blijkt dat het helikopteren, als in: je kind continu willen helpen, beschermen en begeleiden, niet goed is voor het psychisch welzijn. Het zou een oorzaak zijn voor angsten en depressies bij jongeren. Gelukkig is er een alternatief: Verdwijn een beetje in de achtergrond, zoals een kamerplant, was de conclusie van een reportage over tieners opvoeden in de New York Times. Gewoon in de buurt zijn is belangrijk, zo schreef ook psychologe Lisa Damour. “Kinderen gebruiken hun thuis en hun ouders als een veilige basis vanwaaruit ze de wereld kunnen ontdekken en hun autonomie exploreren. Ook al nemen tieners emotioneel en fysiek afstand van hun ouders, ze voelen zich het meest op hun gemak als hun ouders een balans hebben gevonden tussen actief engagement en afstandelijke beschikbaarheid.”

Fouten maken Missotten is het daar mee eens. “Opvoeden als een kamerplant betekent dan responsief, warm aanwezig zijn, zonder er al te dicht op te zitten. Laat tieners dus fouten maken en op hun bek gaan, zonder dat je compleet freakt. Maar het is een moeilijke balans, want tieners nemen nu eenmaal risico’s en dat kan fout gaan. Een gezonde blik is belangrijk. Wat laat je zo en wat is ernstig? Experimenteren met drugs, winkeldiefstal, daar zal elke ouder van schrikken, maar veel dingen passeren ook. Watchfull waiting is een goede opvoedtechniek voor adolescenten. Maar we leven niet op een eiland, we zijn angstiger ouders in een angstiger maatschappij, dus dat is niet altijd makkelijk.”

Bron(nen): Knack