Beetje sociale druk is genoeg om herinneringen te vervalsen

Een recent onderzoek laat een uniek patroon van hersenactiviteit zien bij het opslaan van valse herinneringen. Daaruit blijkt dat er een verband is tussen ons sociale zelf en ons geheugen.

Eerst keken vrijwilligers in kleine groepen naar een documentaire. Drie dagen later kwamen ze terug naar het lab voor een individuele geheugentest en het beantwoorden van vragen over de film. Ook werd hen gevraagd hoe zeker ze waren van hun antwoorden. Later kwamen ze nog eens terug naar het lab en werd de geheugentest afgenomen tijdens een fMRI-scan. Dit keer kregen ze ook de zogenaamde antwoorden van de anderen in de groep en foto's van die anderen te zien. Op vragen die ze eerder correct en met zekerheid beantwoord hadden, kregen ze nu een ander (fout) antwoord van de groep te horen. In 70% van de gevallen gaven de deelnemers hetzelfde antwoord als de groep.

Zwichtten zij alleen maar voor de sociale druk? Of was van dit invloed op hun geheugen? Om dat uit te zoeken, kwamen de vrijwilligers nog eens naar het lab. Daar kregen ze te horen dat de antwoorden die ze gehoord hadden niet die van de groepsleden waren, maar random antwoorden gegenereerd door een computer. Sommigen gaven daarna weer hun eerdere juiste antwoord, maar bijna de helft bleef het foutieve antwoord geven, wat impliceert dat ze gebaseerd waren op valse herinneringen die ze tijdens de vorige sessie gevormd hadden.

Op de fMRI-scans waren duidelijke verschillen te zien tussen valse herinneringen en foute antwoorden op basis van sociale druk, die daarna weer gecorrigeerd werden. Bij de valse herinneringen was er sprake van een sterke co-activatie en connectiviteit tussen de hippocampus en de amygdala. Van de hippocampus weten we dat hij een rol speelt bij het lange-termijn geheugen, terwijl de amygdala betrokken is bij emoties en sociale interacties.

De onderzoekers veronderstellen dat de amygdala een soort van poortfunctie vervult tussen sociale processen en geheugen: de herinneringen moeten van de amygdala de stempel 'goedgekeurd' krijgen voordat ze worden opgeslagen in het geheugen. En zolang ze nog niet opgeslagen zijn, kan sociale druk de amygdala beïnvloeden en adequate herinneringen vervangen door valse.

Bron(nen): Weizmann Institute of Science