Catherine Gueguen: 'Vernederende woorden kunnen zenuwcellen van kinderen beschadigen'

De Franse kinderarts Catherine Gueguen wijst er op dat het onderzoek van de neurale activiteit van de baby het belang van de kwaliteit van de hechting voor de ontwikkeling heeft aangetoond. Dr. Gueguen legt uit wat de wetenschap heeft aangetoond over de hersenen van kinderen en hoe dit werk de principes van een gunstige opvoeding bevestigt. Waarom zou de nieuwe kennis over de hersenen de manier van opvoeden van onze nakomelingen veranderen? Onderzoekers van de 21e eeuw zeggen dat een gezonde ontwikkeling van een kind bevorderd wordt door: een zorgzame, empathische, ondersteunende relatie. Deze houding van de verzorgers maakt het mogelijk dat de hersenen, die heel fragiel zijn, op een optimale manier evolueren. Emotionele banden beïnvloeden zowel de geheugencapaciteit, het leren, de reflectie, maar ook interpersoonlijke vaardigheden, emoties en gevoelens. Ze wijzigen de uitscheiding van hersenmoleculen en de ontwikkeling van zenuwcellen. Ze beïnvloeden ook de stressregulatie en zelfs de mogelijkheid van bepaalde genen om actief te worden. De psychiater John Bowlby, die overleden is in 1990, stelde al dat de behoefte aan bevestiging van vitaal belang was voor het kind. Neurowetenschappen hebben dat bevestigd in het afgelopen decennium. In welk opzicht is dat een revolutie? De overgrote meerderheid van de ouders werd opgevoed met bedreigingen en bevelen om te gehoorzamen onder druk van de beroemde 'Ik tel tot drie: een, twee ...' Dan bagatelliseren ze dit geweld, zonder zich in te beelden wat de psychologische maar ook de fysiologische gevolgen kunnen zijn. 'Wat ben je onhandig!', 'Je bent hels!', ... Als deze vernederende woorden steeds worden herhaald, kunnen ze neuronen in kritieke structuren van de hersenen vernietigen. Deze ouders groeiden nochtans op in de tijd van de beroemde Franse pedagoge Françoise Dolto ... Dolto had de verdienste om volwassenen te vragen om kinderen als individuen te zien. Wat ze niet konden weten op dat moment, is in hoeverre het brein van een kind nog een beetje onvolwassen is. Het verstand van een kind is niet in staat om lange toespraken van volwassenen te verwerken. Dolto gaf de ouders de aanbeveling om hun houding te verklaren. Maar hun argumenten waren niet binnen het bereik van kinderen. Deze woorden kwellen hen in plaats van hen gerust te stellen. Wat hebben we geleerd over de hersenfuncties van kinderen? De wetenschap toont ons dat we moeten stoppen met het zien van opzettelijk gedrag in de driftbuien van peuters. De 'gril' bestaat niet! We noemen deze kinderen 'tirannen', terwijl ze gewoon niet in staat zijn om hun emoties voor 5 of 7 jaar te beheersen. Een van de grote ontdekkingen van de neurowetenschappen is dat de peuter zelf niet kan kalmeren. Als een peuter van 18 maanden op de grond rolt, doet hij dat niet om zijn ouders te manipuleren en zijn doelen te bereiken. Hij doorleeft een emotionele storm die overtrekt. Zijn vader of moeder zeggen tegen zichzelf: 'Je moet stevig in je schoenen staan!' alsof ze in een machtsstrijd verwikkeld waren waar het kind de overhand zou proberen te hebben. De vraag is anders. Het komt er op aan aan de kant van het kind te staan en onder woorden te brengen wat hij voelt, hem veiligheid bieden en hem troosten. Zonder daarbij toe te geven aan zijn verlangens als deze niet gerechtvaardigd zijn. Waar kunnen de ouders hun welwillendheid halen, in een wereld die zo ruw en onbeschoft is? Ze moeten zich omringen door een cirkel van familie en vrienden die welwillend zijn. Je moet afstand nemen van 'toxische' mensen, te beginnen met de eigen partner als die mishandelt. Niet 'samen blijven voor de kinderen', zoals we vroeger zo vaak hoorden. Dr. Gueguen beveelt de ouders ook aan trainingen en cursussen te volgen en boeken te lezen over geweldloze communicatie (zie: in 14 talen), een methode om meer harmonieuze relaties aan te gaan. En vooral om elkaar niet te vergeten. Daarom beveelt ze graag diners voor twee aan. Dr. Gueguen heeft hier zelf ook een boek over geschreven: (Uitgeverij: Robert Laffont). De agenda van de trainingen 'Geweldloze Communicatie' in Nederland tref je .

Bron(nen): L'Express