Dit is de reden waarom je soms een schok voelt als je in slaap valt

Twee op de drie mensen ervaren af en toe een schok tijdens de slaap, vaak net op het moment dat ze in slaap vallen. Ze schieten daarbij met een arm of been uit, terwijl ze het gevoel hebben te vallen. Wat is dit precies voor fenomeen?

Gevoel alsof je valt

Het is voor veel mensen herkenbaar: je ligt in bed en duizelt weg, maar opeens heb je het gevoel dat de grond onder je wegvalt of dat je een traptrede mist; je lichaam, een arm of been schokt hierbij ook nog eens. Vlak daarna schrikt men meestal wakker en met wat pech is de bedpartner ook nog eens uit de slaap gerukt.

Zo'n schok voelen is best even schrikken, maar heel normaal. Het wordt een hypnagoge schok of ook wel een slaapstuit genoemd. “Gek genoeg is er nog geen duidelijke wetenschappelijk verklaring voor. Wel is bekend dat zo’n 60 procent tot 70 procent van de mensen last heeft van zo’n slaapstuit”, zegt neurowetenschapper Ysbrand van der Werf tegen Women's Health.

Hypnagoge toestand

De stuiptrekkingen doen zich voor in de 'hypnagoge toestand', oftewel de overgangsperiode tussen de wakkere en de slaaptoestand waarin je overschakelt van de bewuste naar de onbewuste modus. “Twee specifieke delen van het brein zijn verantwoordelijk voor deze overgang: het reticulair activatiesysteem (RAS) en de ventrolaterale preoptische nucleus (VLPO). Deze delen bevinden zich naast elkaar, vlak achter de ogen. Het RAS bereidt de hersenen en het lichaam voor op de nachtrust, waar de VLPO ons daarna juist in slaapmodus houdt en vanuit het onderbewustzijn belangrijke processen in het lichaam blijft aansturen”, legt Van der Werf uit.

De hypnagoge schokken ontstaan doordat je in slaap valt, terwijl de spieren in je lichaam nog niet zover zijn. Er is als het ware een strijd tussen de hersengebieden, en van deze tegenstrijdige signalen zijn je arm- of beenspieren uiteindelijk de dupe. Het lijkt er sterk op dat vermoeidheid, stress en een verstoorde nachtrust ervoor zorgen dat de stuiptrekkingen vaker voorkomen.

Beschermingsinstrument

Er is ook een meer evolutionaire verklaring voor het fenomeen. “De hypnagoge schok zou volgens sommigen een instinct van onze voorouders zijn dat hen wakker schudde wanneer ze bijvoorbeeld uit een boom dreigden te vallen. Dit mechanisme stelde onze spieren in staat snel te reageren en zo een nare val te voorkomen”, besluit van der Werf.

Bron(nen): Women's Health