Frankrijk probeerde gevolgen kernproeven 'in doofpot te stoppen': veel meer kanker op Tahiti

De gezondheidsschade van inwoners van Frans-Polynesië als gevolg van de Franse kernproeven in de jaren 60 en 70 is veel groter dan tot nu toe werd gedacht. Dat blijkt uit nieuw onderzoek. Meer dan 100.000 mensen kunnen alsnog een schadeclaim indienen.

Tussen 1966 en 1996 voerde Frankrijk 193 kernproeven uit op de atollen Moruroa en Fangataufa in Frans-Polynesië, waaronder 41 tests in de lucht waardoor de lokale bevolking, Franse militairen en werknemers bloot werden gesteld aan hoge stralingsniveaus.

The Mururoa Files, een samenwerkingsverband van onderzoeksjournalistiek platform Disclose, Princeton University en een milieuonderzoekscollectief genaamd Interprt, stelt dat de impact veel groter is dan tot nu toe is erkend. "De staat heeft hard geprobeerd om het toxische erfgoed van deze tests in de doofpot te stoppen," aldus hoofdredacteur van Disclose, Geoffrey Livolsi.

Verkeerde windrichtingFrankrijk bracht vorige maand een rapport uit waarin staat dat 'niet met zekerheid kan worden gesteld' dat er een link is tussen de nucleaire tests en de vele gevallen van kanker op de eilanden. Maar met behulp van meteorologische data, militaire archieven en wetenschappelijke opnames van de omvang van de radioactieve wolken na de explosies konden de onderzoekers in kaart brengen dat Parijs de contaminatie met radioactieve stof op Tahiti met 40 procent heeft onderschat, waardoor tienduizenden mensen extra slachtoffer zijn geworden.

De voorspelling was destijds dat de radioactieve wolk noordwaarts zou trekken, maar hij kwam nooit op de verwachte hoogte van 9000 meter en bleef hangen op 5200 meter. Daar werd hij in westelijke richting naar Tahiti geblazen waar geen voorzorgsmaatregelen waren genomen om de bevolking te beschermen. Op 19 januari 1974, 42 uur na de explosie, bereikte de gifwolk het eiland.

Hogere dosesVolgens een vertrouwelijk rapport van het Polynesische ministerie voor Volksgezondheid kregen 11.000 slachtoffers te maken met stralingsdoses van meer dan 5 millisieverts: vijf keer de dosis die genoeg is om financieel gecompenseerd te worden door de Franse overheid, vanwege kanker door de gifstoffen.

Maar uit de documenten konden de onderzoekers afleiden dat zeker 110.000 mensen aan te veel straling zijn blootgesteld en twee tot drie keer hogere doses dan bleek uit de studie van de Franse atoomenergiecommissie uit 2006.

Schildklier-, keel- en longkankers alsmede leukemie, lymfoom en bot- en spieraandoeningen, die gelinkt kunnen worden aan strontium- en cesiumvergiftiging, komen nog steeds veel meer voor op de eilanden. De slachtoffers zijn veelal mensen die kind waren ten tijde van de kernproeven.

Kanker bij militairenDe onderzoekers citeren ook uit vertrouwelijk emailverkeer uit 2017 waarin het Franse leger erkent dat 2000 van de 6000 militairen die destijds in Frans-Polynesië waren gestationeerd tenminste één vorm van kanker hebben opgelopen.

Niet voor alle tests pakten de herberekeningen zo slecht uit. Bij sommige kernproeven was het verschil met de officiële metingen minimaal, maar bij andere waren de afwijkingen enorm. De Aldébarantests uit 1966 leidde tot drie keer hogere stralingsniveaus dan tot nu toe werd gedacht.

Bron(nen): The Guardian