Geluksprofessor: 'Je bent het gelukkigst als je kunt doen wat je wil zonder dat je schoonmoeder of baas zich ermee bemoeit'

In Nederland zijn we gelukkig. Sterker nog, volgens de laatste World Happiness Index zijn in slechts vier landen de mensen gelukkiger dan wij. Deze index kijkt naar zaken als bnp, gezonde levensverwachting, sociale steun en de mogelijkheid om je eigen keuzes te maken. Vooral dat laatste is belangrijk, zegt geluksprofessor Ruut Veenhoven.

Hij is inmiddels emeritus hoogleraar, maar staat nog wel aan het hoofd van de World Database of Happiness. Aan Het Laatste Nieuws vertelt hij: “Geluk draait in mijn definitie om levensvoldoening. En die is het hoogst als je het leven kan leiden dat bij je past. Hoe meer vrijheid je hebt om je partner, baan, vrienden en zelfs het land waar je woont te kiezen, zonder dat pakweg je schoonmoeder of je baas er zich mee bemoeien, hoe groter de kans dat je gelukkig in het leven staat. Weten wie je bent en waar je voor staat, helpt daarbij. Maar ook op dat vlak liggen de kaarten goed, want onze westerse opvoeding is daar steeds meer op gericht. Ouders zijn al van bij de geboorte bezig om het zelfvertrouwen van hun kind op te krikken. En dat kan dan later weer van pas komen om hun eigen levenspad te blijven bewandelen.”

Maar hoe we als volwassene ook ons best doen, het gelukkigst waren we als peutertjes. “Het gelukkigst zijn we zonder enige twijfel tijdens onze vroege jeugdjaren. Tot de lagere school om precies te zijn, daarna zakt het al een beetje”, aldus Veenhoven. “Na je studie volgen vaak huisje-boompje-beestje, een hypotheek en de nodige werkstress, en zijn er vaak minder opties om voor je eigen geluk te kiezen. Pas als je kinderen het huis uit zijn en die hypotheek is afbetaald, is er in vele gevallen opnieuw meer vrije tijd om te doen wat je wil.”

Meer geldToch heb je zelf wel enige invloed op je geluksgevoel. “Ongeveer vijftig procent van ons geluk is genetisch bepaald. Daar kan je weinig aan veranderen”, aldus gelukspsycholoog Josje Smeets. “Daarnaast wordt slechts tien procent van ons geluk bepaald door onze levensomstandigheden: onze partner, sociale kring, woonplaats … Ik zeg bewust ‘slechts’ tien procent, want in de praktijk schatten we dat anders in. ‘Mocht ik maar een andere job hebben of meer geld hebben … hoeveel gelukkiger zou ik zijn!’ Herkenbaar? Toch zit de échte geluksremedie in onze mindset, oftewel: hoe gaan we om met die levensomstandigheden? Is je dag om zeep omdat je vriendin een afspraak annuleerde (fixed mindset), of zie je het juist als een kans omdat er extra vrije tijd in je agenda komt (groei-mindset)? Bijna de helft van ons geluk wordt tussen onze oren bepaald.”

Wat wél echt gelukkig maakt: doen wat je zelf wilt met fijne mensen om je heen. Geef daarnaast je geld uit aan ervaringen (en maak daar tijd voor) en niet aan spullen. En wees dankbaar voor de kleine dagelijkse dingetjes: een lekkere avondmaaltijd, een mooie zonsondergang, een gezellige avond met vrienden.