Op dit moment gebruiken boeren dure en vervuilende kunstmest om hun gewassen te laten groeien. Maar wat als ze daar urine voor zouden kunnen gebruiken? Een grootschalig experiment bleek uiterst succesvol.
Door extreme droogte hebben veel boeren in derdewereldlanden last van uitgeputte grond. Ze hebben vaak geen geld voor kunstmest dus voor hen zou urine helemaal een goede oplossing zijn. Een eeuwenoude oplossing bovendien: in delen van Azië wordt urine allang als meststof gebruikt. Een onderzoeksteam onder leiding van onderzoeker Hannatou Moussa van het Nationaal Instituut van agricultureel onderzoek in Niger besloot de proef op de som te nemen en kunstmest te ontwikkelen op basis van urine, dus wel met enkele toevoegingen om het hygiënisch en veilig te houden.
De baasEen groep vrouwen uit Niger bood zich aan om de urinemeststof te testen op hun boerderij. In Sub-Sahara-Afrika dragen vrouwen meer bij aan de voedselproductie dan mannen, maar ze zijn geen baas over het land of de hulpbronnen, zoals water. Ze komen dus vaak terecht op de onvruchtbaarste stukken land waar ze enkel het regionale graan parelgierst kunnen verbouwen.
De vrouwen noemden de kunstmest Oga, wat in hun taal 'de baas' betekent om zo de sociale en culturele barrières weg te nemen voor het gebruik van urine als mest. Ze werden in twee groepen verdeeld: de ene gebruikte traditionele landbouwmethoden, de andere gebruikte Oga. Het resultaat was overweldigend: de groep die Oga gebruikte zag de opbrengst van de parelgierst in drie jaar tijd met 30 procent toenemen ten opzichte van de andere groep. Het verschil was zo groot dat de andere vrouwen ook overstapten op Oga.
StikstofHet gebruik van urine biedt tal van voordelen, niet alleen voor Afrikaanse boeren. Het maken van industriële kunstmest is erg vervuilend. Er moet fosfor en kalium worden gewonnen en voor de stikstof zijn fossiele brandstoffen nodig. Dat terwijl onze urine vol fosfor, kalium en stikstof zit.
"Oga is een goedkope, veilige vorm van kunstmest, klaar voor verspreiding op zandige Sahel-vlaktes met een lage opbrengst van parelgierst", schreven de onderzoekers in hun paper, die in vakblad
Agronomy for Sustainable Development verscheen. Maar waarom zouden we het alleen in Afrika gebruiken? Ook in geïndustrialiseerde landen kan het de oogsten vergroten en het gebruik van fossiele brandstoffen verminderen. Bovendien hoeft al onze urine niet te worden afgevoerd, maar kunnen we het hergebruiken.
Circulaire economieOnderzoekers in Zweden, de VS en Australië onderzoeken nu de mogelijkheid om urinemest op grote schaal in de westerse wereld te gaan gebruiken. "Miljoenen dollars per jaar worden besteed aan het reinigen van ons afvalwater voor het een acceptabel stikstof- en fosforniveau bereikt", vertelde Cara Beal, onderzoeker op het gebied van milieugezondheid van de Griffith University eerder al. "Als het gaat om duurzaamheid, de circulaire economie en een beetje beter voor onze planeet zorgen, zou hergebruik van urine dus een goede oplossing zijn."
Twee jaar na het experiment in Niger begonnen meer dan duizend boerinnen Oga te gebruiken om hun gewassen te bemesten.