‘Hersenen van mensen met overgewicht werken anders’

Onderzoek toont aan dat de hersenen van mensen met overgewicht of obesitas anders functioneren dan die van mensen met een gezond gewicht. Deze verschillen hebben vooral te maken met hoe de hersenen reageren op voedselinname en verzadiging. Bij mensen met obesitas registreren de hersenen minder goed dat er gegeten is, wat kan leiden tot overeten. Dit komt door een verminderde dopamine-afgifte en een verstoord beloningssysteem in de hersenen. In zijn bestseller ‘The Hungry Brain’ laat de Amerikaanse neurobioloog Stephan Guyenet zien hoeveel wilskracht overschat wordt en welke grote rol genen en het onderbewustzijn spelen. De Suddeutsche Zeitung sprak met hem. Dit is wat hij uitlegt.

Waarom reageren de hersenen anders?

• Verstoord beloningssysteem: Mensen met obesitas hebben vaak een minder actief beloningssysteem in het brein. Dit betekent dat ze meer voedsel nodig hebben om hetzelfde gevoel van voldoening te ervaren als mensen met een gezond gewicht.
• Verminderde verzadigingssignalen: Onderzoek wijst uit dat de hersenen van mensen met obesitas minder snel signalen doorgeven dat ze vol zitten. Dit kan verklaren waarom ze blijven eten, zelfs als hun maag al vol is.
• Langdurige veranderingen: Zelfs na gewichtsverlies blijven deze hersenreacties vaak hetzelfde. Dit maakt het moeilijk om gezond eetgedrag vol te houden en verklaart waarom veel mensen na afvallen weer aankomen.

Hoe ontstaan deze veranderingen?

De veranderingen in de hersenen kunnen deels genetisch bepaald zijn, maar worden ook beïnvloed door eetgewoonten en omgevingsfactoren. De moderne voedselomgeving speelt hierin een grote rol: calorierijke, sterk bewerkte voedingsmiddelen stimuleren het beloningssysteem op een onnatuurlijke manier, waardoor overeten wordt aangemoedigd.

Wat betekent dit voor behandeling?

Het inzicht dat obesitas niet alleen een kwestie is van wilskracht, maar ook van neurobiologie, verandert hoe we naar behandelingen kijken:

• Medische interventies: Medicatie zoals Wegovy en Ozempic, die direct inspelen op honger- en verzadigingssignalen in de hersenen, bieden hoop voor mensen die moeite hebben met gewichtsverlies.
• Gedragsaanpassingen: Hoewel wilskracht niet allesbepalend is, kunnen persoonlijke aanpassingen in eetpatronen en maaltijdmomenten helpen.
• Diepe hersenstimulatie: In extreme gevallen wordt onderzocht of technologie zoals diepe hersenstimulatie kan bijdragen aan het herstellen van normale hersenreacties op voedsel.

Conclusie

De hersenen van mensen met overgewicht werken aantoonbaar anders, wat leidt tot uitdagingen bij het reguleren van eetgedrag. Deze bevindingen benadrukken dat obesitas niet simpelweg een gebrek aan discipline is, maar een complexe aandoening met zowel biologische als omgevingsfactoren.

Lees ook

Obesitas: chronische ziekte of levensstijlkeuze?

De obesitas-hoofdsteden van de wereld